Commissie Beschermde Dorpsgezichten op de schop

BALLUM – De gemeentelijke commissie Beschermde Dorpsgezichten gaat op de schop. Raadsleden mogen er niet meer deel van uitmaken. Aanleiding voor de wijziging in samenstelling en werkwijze van de adviserende commissie is het debacle rond het Vermaningspad en de erfscheiding van De Cappenburght in Nes. Bij de vergunningverlening en het terugdraaien van die vergunning, waardoor het muurtje langs de tuin van De Cappenburght toch niet gebouwd kan worden, is van alles fout gegaan. Dat is niet de commissie Beschermde Dorpsgezichten te verwijten, maar de ambtenaren mogen niet publiekelijk worden aangesproken op fouten in procedures. Al deed raadslid Han van Heerde een goede poging. Lees er hier over.

Advies

Het ging mis in Nes met een grondruil en daarna met de gemeentelijke medewerking om langs een cultuurhistorisch pad in beschermd dorpsgezicht een muur toe te staan. Aanvankelijk verleende het college de muurvergunning na een positief advies van de provinciale commissie voor Welstandsadvisering en Monumentenzorg Hûs en Hiem, terwijl de lokale commissie Beschermde Dorpsgezichten juist negatief had geadviseerd. Misschien moeten we de commissie Beschermde Dorpsgezichten juist hoger inschatten, pleit raadslid Dennis Engels van Algemeen Belang Ameland voor de status van de lokale commissie.

Bijzondere samenloop

Wethouder Theo Faber benoemt de twee adviezen, die onderling tegenstrijdig waren en hij zegt dat het zeer zelden voorkomt dat adviezen zo uiteenlopen. Het college was niet verplicht om de commissie Beschermde Dorpsgezichten advies te vragen. Dat is in dit geval wel gedaan, maar het advies was onvoldoende duidelijk, zegt de wethouder. Later werd nog aanvullend advies gevraagd, maar dat kwam nadat er al bezwaren van omwonden waren binnengekomen en de commissie Bezwaar en Beroep zich over de zaak moest buigen. Faber karakteriseert het geheel als een “zeer bijzondere samenloop van omstandigheden.” Voor het college is er geen verschil van welke commissie het advies komt. “Ze moeten beide naar waarde gewogen worden.”

Bezwaren

Pas na bezwaren van omwonenden en een uitspraak van de Commissie Bezwaar en Beroep, die vond dat de bezwaarmakers een punt hadden, werd de verklaring van geen bedenkingen teruggedraaid. Er bleken wel degelijk ter zake doende bedenkingen tegen het metselwerk in dat stukje beschermd dorpsgezicht te zijn. Als de buren van het Vermaningspad niet zo wakker waren geweest, dan had het pad ten noordwesten van De Cappenburght een muur gekregen.

Hûs en Hiem

Hûs en Hiem heeft bouwkundige kennis, maar het ontbreekt vaak aan achtergrond betreffende de cultuurhistorische waarde van beschermde dorpsgezichten op het eiland, is een algemeen gehoorde opmerking op het eiland. Kwestie Vermaningspad lijkt in dat patroon te passen. De adviseurs van Hûs en Hiem geven op verzoek van gemeenten onafhankelijk en deskundig advies over ruimtelijke kwaliteit, welstand en monumentenbeleid. Het kantoor staat in Leeuwarden.

Commissie Beschermde Dorpsgezichten

De onvrede over alle fouten die in dit dossier zijn gemaakt, heeft de ambtelijke top in Ballum nieuw intern beleid doen opstellen. Alle aanvragen die betrekking hebben op beschermde dorpsgezichten worden nu ter advisering voorgelegd aan de begeleidingscommissie Beschermde Dorpsgezichten. Dat was tot nu toe niet verplicht maar wel gebruikelijk. De commissie komt in vergadering bijeen en geeft een eenduidig en schriftelijk advies. Nieuw is dat een raadslid geen deel meer mag uitmaken van deze commissie. Alsof de samenstelling van de commissie moet worden veranderd vanwege schuld aan fouten die tijdens het proces Vermaningspad – Cappenburght zijn gemaakt. De gemeente verklaart dat het niet per se daar mee te maken heeft: “In algemene zin kan een raadslid geen deel uitmaken van een commissie die adviseert aan het college. Het gaat niet om dit individuele raadslid. Het was een bestaande situatie en nu alles tegen het licht is gehouden werd duidelijk dat dat om een herziening vraagt.”

Dubbele pet

De vertegenwoordiger van het dorp Hollum en tot voor kort voorzitter van de commissie, Jan Botte Wijnberg, moet volgens de nieuwe regels worden vervangen vanwege zijn dubbele pet. Wijnberg is tevens raadslid. In de afgelopen 25 jaar droeg hij die petten probleemloos. Een groot deel van de jaren tussen 1997 en heden was Wijnberg commissielid of raadslid voor Algemeen Belang Ameland.

De nieuwe werkwijze moet nog worden vastgesteld en het college verwacht dat dit voor 1 september rond kan zijn, maar de voorzitter is al afscheid aangezegd en hij heeft zijn bedankje in de vorm van een mandje met Amelander producten al ontvangen.

Op de schop

De huidige commissie bestaat behalve uit Wijnberg uit een vertegenwoordiger uit Ballum (Folkert Oosterkamp) en een uit Buren (Wim Kiewiet). Door het overlijden van Cor Gransbergen is de zetel voor iemand uit Nes nog vacant.

De nieuwe omgevingswet die in voorbereiding is zal sowieso een andere werkwijze inhouden voor ambtenaren en voor de commissie Beschermde Dorpsgezichten, maar hoe dat gaat werken is nog niet duidelijk. Procedures die nu nog bij Rijk en Provincie liggen komen op het bordje van de gemeentes. Het is de bedoeling dat de procedures korter en eenvoudiger worden. Gemeentehuis Ballum neemt alvast een voorschot door de commissie Beschermde Dorpsgezichten op de schop te nemen.

Beschermen

Ameland heeft zeker dorpsgezichten om op te passen. Twee jaar terug werd Hollum door de leden van de ANWB gekozen tot één van de vijf mooiste dorpen van Nederland. Daar en ook in de andere dorpen is genoeg historie om te beschermen.

De lokale adviescommissie Beschermde Dorpsgezichten heeft een rol van betekenis op Ameland, de commissie draagt bij aan het in stand houden van de cultuurhistorische waarden, of het nu paden zijn, gebouwen of monumentale bomen.

De kwestie Vermaningspad in Nes bewijst maar weer hoe snel het mis kan gaan.

→ tik Vermaningspad in bij ZOEKEN om meer over dit pad en de kwestie te lezen

→ lees hier Vermaningspadmuur mag niet gebouwd worden