Waddenzee zwakke schakel op trekroute

ZEIST – Het gaat niet goed met de vogels die gebruik maken van de Waddenzee. Dat schrijft Vogelbescherming Nederland naar aanleiding van een onderzoek dat in 33 landen langs de Oost-Atlantische trekroute is uitgevoerd. Broedvogels in het Waddengebied doen het slechter dan soorten die elders op de route nestelen. De uitkomsten zijn opmerkelijk, omdat het over een gebied gaat dat op papier goed is beschermd en als Werelderfgoed te boek staat.

Het internationale flyway-onderzoek naar de Oost-Atlantische trekroute is een groot onderzoek waar 11 Europese en 22 Afrikaanse landen aan mee hebben gewerkt. In totaal 1500 mensen telden trek- en broedvogels. Het onderzoeksrapport van mei 2019 is een vervolg op eerder flyway-onderzoek uit 2014.

Broedvogels

Bij het laatste onderzoek is ook in beeld gebracht hoe mensen gebruik maken van de leefgebieden en wat de invloeden van recreatie, landbouw, visserij en verstedelijking zijn op de vogelpopulaties die gebruik maken van de route.

Het blijkt dat de broedvogels in het Waddengebied het slechter doen dan soorten die elders op de trekroute nestelen. In plaats van een eldorado voor trekkers, blijkt het Wad een zwakke schakel voor broedvogels te zijn. Die constatering rechtvaardigt een stevig actieplan. Vogelbescherming Nederland heeft het projectplan ‘Wij & Wadvogels’ opgesteld om de broedvogels beter te beschermen. Hier is financiering voor gevraagd bij het Waddenfonds.

Trekvogels

Voor de trekvogels in het Waddengebied is de situatie gelukkig gunstiger. Van de 95 vogelsoorten uit de telling zijn er 36 doortrekkende of overwinterende vogels in de Waddenzee. Het goede nieuws is dat het merendeel hiervan er nu beter voor staat dan in 2014. Voor soorten als de rotgans, de bonte strandloper en de rosse grutto is de Waddenzee de belangrijkste pleisterplaats tijdens de trektocht of om te overwinteren.

Acht doortrekkers of overwinteraars doen het nog steeds slechter dan elders op de route: smient, wilde eend, scholekster, eider, kluut, bonte strandloper, tureluur en bontbekplevier. Zij profiteren nog niet van de genomen maatregelen en doen het slechter dan gemiddeld. Dit zijn soorten die broeden in het noordpoolgebied en ‘s winters onze wadplaten gebruiken en er bodemdieren eten.

Klimaatverandering

De vogels die broeden in het noordpoolgebied, voelen als eersten de gevolgen van klimaatverandering.

Deze Noord-Europese steltlopers voelen als eersten de gevolgen van de klimaatverandering. Als het lukt de situatie in het Waddengebied te verbeteren, dan vergroot dat hun kansen tijdens de vogeltrek en slagen deze vogels er waarschijnlijk beter in om zich aan te passen aan de snel veranderende omstandigheden in het arctisch gebied.

De integrale telling 2017 is uitgevoerd door Sovon, Wetlands International en BirdLife International, in opdracht van Programma naar een Rijke Waddenzee (PRW). De telling maakt deel uit van het Wadden Sea Flyway Initiative (WSFI) en is mede mogelijk gemaakt door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Life-IP Flyway, Vogelbescherming Nederland, Het Wereld Natuurfonds, Common Wadden Sea Secretariat (CWSS), MAVA foundation, Nationaal Park Waddenzee Denemarken, Nedersaksen en Sleeswijk-Holstein.

Bron: Vogelbescherming Nederland