Volmachten bepalen anderhalve zetel Ameland

BALLUM – De officiële verkiezingsuitslag van Ameland is niet anders dan de voorlopige, zoals die woensdagavond werd gemeld. Winnaar is AmelandEén met 5 zetels, tweede is Algemeen Belang Ameland met 2 en de overige vier partijen (CDA, PvdA, VVD en A’82) vertegenwoordigen hun achterban de komende vier jaar met 1 zetel. “Daarmee is de uitslag van Ameland officieel,” zei burgemeester Albert de Hoop en voorzitter van het centraal stembureau vrijdagmorgen iets na 10:00 uur.

Op het centraal stembureau, het gemeentehuis, kwamen onafhankelijke stembureauleden bij elkaar. Pedro Kooiker, Carina Smid, Jolanda Kooiker en Eric Smit – zij zaten op de dag van de verkiezingen in geen enkel stemlokaal – zetten met voorzitter Albert de Hoop hun handtekening onder het protocol. Alles was op Ameland volgens het boekje gegaan, beslisten zij. Er waren geen strubbelingen en ook de natelling liet geen wijziging ten opzichte van de eerste telling zien.

Aan het publiek werd nog de vraag gesteld of zij iets onrechtmatigs hadden geconstateerd, maar het handjevol mensen dat op de publieke tribune zat had niets te klagen. Dat was vier jaar geleden wel anders. Toen was er gedoe om twee stemmen en werd vanuit de publieke tribune bezwaar gemaakt tegen de gevolgde procedure.

Kiesdeler en kiesdrempel

De kiesdeler is het aantal stemmen (2328) gedeeld door het aantal raadszetels (11). Dat komt uit op 211 7/11. AmelandEén haalde daarmee 4 volle zetels, ABA 2 volle zetels en het CDA 1 volle zetel. Er bleef daarna een overschot aan stemmen over: ABA 51, A’82 187, CDA 79, PvdA 204, VVD 173 en A1 151. Dat overschot bepaalt wie een restzetel krijgt: PvdA 1, A’82 1, VVD 1 en A1 1. Het overschot van ABA en CDA was niet genoeg voor een restzetel. De kiesdrempel is 75 procent van de kiesdeler. Op Ameland is dat 158. Op basis daarvan haalde de VVD nipt een zetel.

Vergrijzing

Van de 3656 eilanders zijn er 2918 stemgerechtigd. Dat zijn de Amelanders die 18 jaar en ouder zijn. Het is een relatief kleine groep van 0 tot 18 jaar. “Het eiland vergrijst,” constateerde De Hoop. Landelijk ligt het percentage van 50 plus op iets meer dan de helft, voor Ameland is 55,1 procent 50 plus. Toch deed de partij 50 plus niet mee aan de gemeenteraadsverkiezingen. De man die daarvoor posters plakt, Albert Huizeling, stond bij Ameland’82 op de lijst.

Volmachten

Wat opvalt is het aantal stemmen dat is uitgebracht met een volmacht. Van de 2328 uitgebrachte stemmen werden er 319 per volmacht uitgebracht. Dat ligt met een percentage van 13,7 van het aantal uitgebrachte stemmen boven het landelijk gemiddelde (in 2014 was dat 10,2 procent). Ten opzichte van de kiesgerechtigden (2918 op Ameland) is het aantal van 319 volmachten 10,9 procent. Ook dat is hoger dan het landelijk gemiddelde (in 2014 was dat van 5,5 procent). Deze groep bepaalt anderhalve zetel in de Amelander gemeenteraad van 11. Voor Ameland is het aantal volmachten van 300 plus gebruikelijk. Het is een van de weinige gemeenten waar het aantal volmachten boven de 10 procent uitkomt, samen met Schiermonnikoog, Tholen, Reimerswaal, Neder-Betuwe en in Urk (GR2014).

Blanco stemmen

Uit de stembussen van de vier stemlokalen (Ballum, Buren, Hollum en Nes) werden drie blanco stemmen en vier ongeldige stemmen gevist. De voorzitter van het stemlokaal was content over het lage aantal. “Er was geen twijfel bij de kiezers.” Een vijfde van de stemgerechtigde Amelanders stemde niet.

Krant

Uit de stembus van stemlokaal Ballum kwam een verrassing. Een stemmer had een krant door de gleuf laten glijden. Of dit een protest dan wel een grap of vergissing betreft is niet duidelijk. Het hoeft ook niet beslist een Ballumer te zijn geweest, die de krant inleverde. Amelanders kunnen op elk stemlokaal van het eiland stemmen.

Voorkeurstemming

Niet één van de kandidaten werd met voorkeurstemmen gekozen. Bij alle partijen kregen verschillende kandidaten stemmen, maar de gekozen kandidaten maken allemaal op basis van de volgorde van de kieslijst aanspraak op hun zetel.

Voor AmelandEén zijn dat Theo Faber, Andries Metz, Esther Oud-Kooiker, Siard Bonthuis en Dirk Metz. Voor Algemeen Belang Ameland zijn dat Piet IJnsen en Jan Wijnberg. Bij het CDA kreeg Jeroen de Jong de meeste stemmen. Voor de PvdA is Irma Marinus de gekozen kandidaat en voor Ameland’82 is dat Rudolf Teuben. Hij heeft echter te kennen gegeven na deze verkiezingsnederlaag niet terug te keren in het gemeentebestuur. Nummer twee op de lijst, Han van Heerde schuift door naar de eerste plaats. Bij de VVD valt op dat het verwachte Dirk-effect, genoemd naar de nummer twee op de lijst Dirk Kooiker, gering was. In Buren stemden wel twee keer zoveel mensen als in 2014 op de VVD (19 toen en 37 nu), maar de stemming in Nes was nagenoeg gelijk aan vier jaar geleden (66 toen en 68 nu). In Ballum en Hollum verloren de liberalen aanhang. Jeppe Groenewold en Dirk Kooiker kregen elk 63 stemmen, waarmee Groenewold de gekozen kandidaat is.

Lijstvolgorde

Het aantal stemmen dat is uitgebracht op de partijen bepaalt de nieuwe lijstvolgorde.

• Lijst 1 is AmelandEén
• Lijst 2 is Algemeen Belang Ameland
• Lijst 3 is CDA
• Lijst 4 is PvdA
• Lijst 5 is Ameland’82
• Lijst 6 is VVD

  Dossier Gemeenteraadverkiezing 2018