Tip
Een tip of adverteren? Neem dan contact op met info@persbureau-ameland.nl.
Het r-woord wordt gehoord op Ameland
HOLLUM – Zachtjes klinkt het r-woord op Ameland. Met elke gemeenteraadsverkiezing zwelt die zoem aan om daarna weer een paar jaar te verstommen. Ronselen is het, meestal onvrijwillig, rekruteren van mensen.
Worden er dan stemmen geronseld op Ameland? De aan de gemeenteraadsverkiezing deelnemende partijen zweren van niet. Ze werpen het verre van zich, willen er niets mee te maken hebben of hebben het zeker niet op hun agenda staan. Eén partij heeft het onderwerp getackeld door partijgenoten te verbieden mensen te benaderen om volmachten binnen te halen. “Wij houden ons strikt aan de Kieswet!” schrijft een vijfde partij. De zesde partij vindt het heel vervelend dat het onderwerp nu weer ter sprake komt.
Wanneer wordt de grens van partijliefde overschreden en begint het ronselen? De Kieswet is er duidelijk over.
Als iemand zelf niet kan stemmen en besluit het volmachtbewijs aan de achterkant van zijn stembiljet in te vullen en te ondertekenen, om daarna iemand te zoeken aan wie hij zijn volmachtbewijs toevertrouwt, dan is dat legitiem en geen ronselen. Voor dit voorbeeld is het volmachtbewijs uitgevonden. Je ligt bijvoorbeeld in het ziekenhuis in Leeuwarden en kunt niet in je eigen gemeente Ameland stemmen. Dan vraag je of iemand anders dat voor je wil doen. Of je bent juist deze week op die lang geleden geboekte verre vakantie. Ook dan kun je een familielid of iemand die je vertrouwt vragen voor jou te stemmen. Iemand mag maximaal door twee mensen gevolmachtigd worden. Het initiatief ligt daarbij altijd bij degene die de volmacht geeft.
Als er stelselmatig personen benaderd worden om hen ertoe te bewegen hun stempas te ondertekenen en af te geven, dan is er sprake van ronselen. Het zwak ligt in het begrip ‘stelselmatig.’ Dat suggereert dat het erg is als je de deuren langsgaat, maar niet zo erg als je alleen die ene buurvrouw die het allemaal niet meer zo goed weet, benadert.
De Kiesraad – de raad adviseert de regering en het parlement in uitvoeringstechnische zaken betreffende het kiesrecht en verkiezingen – wil dat begrip ‘stelselmatig’ uit de Kieswet, want het stamt uit de tijd dat de melkboer, tevens politicus, een extra stukje kaas achterliet als je hem jouw stempas gaf. Elke stempas die actief verworven wordt, is een vorm van ronselen. Omdat het woord ‘stelselmatig’ nog steeds in de wet staat, is het voor burgemeesters moeilijk om hun recht te halen als ze aangifte doen van het via ronselen binnenhalen van een of twee stemmen.
De Kiesraad is er duidelijk over: Ieder incident is er een te veel en een eenmalig verzoek om een volmacht te mogen gebruiken is net zo laakbaar als stelselmatig ronselen.
Van stelselmatig ronselen lijkt op Ameland geen sprake, maar wat gebeurt er dan wel waardoor bij elke gemeenteraadsverkiezing het r-woord opduikt?
Er zijn eilanders die, met of zonder medeweten van de partijtop, actief anderen benaderen om hun stempas bij hem of haar in te leveren. Op die manier gaat de stem niet verloren. Met hart voor de partij gaat de eilander daarmee net over het randje: het is ronselen, zij het niet stelselmatig.
Tenminste één volmacht is op Ameland uiteindelijk verscheurd, nadat de stemmenverzamelaar is aangesproken op de geworven stempas.
