VAST op Koers

HARLINGEN – ‘VAST op Koers’. Onder deze titel gaan de vier Friese Waddeneilanden Vlieland, Ameland, Schiermonnikoog en Terschelling hun samenwerking intensiveren. Staatssecretaris Bijleveld-Schouten, de provincie Fryslân en de eilanden hebben hiervoor op maandag 27 april in Harlingen een convenant ondertekend. Het convenant is
het startsein voor een samenwerkingsvorm waarbij de Eilanderraad de bevoegdheid krijgt over een aantal gemeenschappelijke kerntaken.

Belangrijk verschil met de huidige samenwerking is het verplichtende karakter. Doel is om de bestuurskracht duurzaam te versterken, de efficiëntie te vergroten en de dienstverlening aan de eilandbewoners te verbeteren. Hiermee behouden de eilanden
hun bestuurlijke zelfstandigheid en eigen identiteit. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties geeft samen met de provincie Fryslân ondersteuning aan het samenwerkingsproces.

Het convenant geeft uitvoering aan de ambities die de vier Waddeneilanden hebben vastgesteld in het plan van aanpak ‘VAST op Koers’. Deze ambities zijn te groot en kostbaar om door de eilanden afzonderlijk uit te voeren. Het gaat onder andere om rampenbestrijding; natuurbeheer; toerisme; onderwijs en ICT ontwikkeling. Ook Texel is gevraagd om aan te sluiten, maar vindt deze vorm van samenwerking te ver gaan. Texel geeft de voorkeur aan samenwerkingsovereenkomsten met twee of meer
Waddengemeenten op vrijwillige basis. Daarnaast wil het eiland verkennen of er meerwaarde zit in samenwerking met Noord- Hollandse gemeenten. De Friese eilanden hebben aangegeven dat ook in de toekomst de deur open blijft staan voor Texel.

In de nieuwe samenwerking worden een aantal bevoegdheden van de gemeenteraden overgeheveld naar de Eilanderraad. Deze functioneert nu al met gemeenteraadsleden van alle eilanden, maar mag geen beleid vaststellen. In de nieuwe situatie staat de
Eilanderraad aan het hoofd en voert het Eilandercollege uit. In het Eilandercollege zitten wethouders van alle eilanden. Deze worden portefeuillehouder voor bepaalde onderwerpen en zijn stemgerechtigd namens alle eilanden. Bij de verdeling wordt mede
gekeken naar de ervaring die de verschillende eilanden hebben met het specifieke onderwerp. Een secretariaat op de wal, in Harlingen, gaat de uitvoering van de taken ondersteunen.

Het Rijk en de provincie Fryslân ondersteunen het proces op verschillende onderdelen. Het ministerie van BZK biedt juridische kennis en expertise bij het uitwerken van het samenwerkingsmodel; gaat samen met het ministerie van VROM een interdepartementale verkenning houden naar de mogelijkheden om wetgeving aan
te kunnen passen aan de specifieke situatie van de Waddeneilanden en ondersteunt de eilanden bij de vormgeving van de democratische legitimering. Dit laatste is van belang omdat de gemeenteraden een deel van hun bevoegdheden gaan overdragen. De provincie Fryslân spant zich in om de maatschappelijke voorzieningen voor de leefgemeenschappen in stand te houden; helpt bij de intergemeentelijke samenwerking en begeleidt bij het vinden van oplossingen voor de specifieke problematiek voor de Waddeneilanden.

Op 1 januari 2010 moet de nieuwe samenwerkingsvorm een feit zijn.
In de Gemeenschappelijke Regeling, die op dit moment de samenwerking tussen de vijf Waddeneilanden regelt, worden dan de taken vastgelegd die overgaan naar de Eilanderraad.
Bron: Provincie Fryslân