RWS houdt vast aan dynamisch kustbeheer

HOLLUM – Rijkswaterstaat, Provincie Fryslân en NAM verschillen subtiel van mening als het gaat om de aanpak van de kuststrook ter hoogte van paal 3 en de urgentie van de NAM-sanering. Zijn RWS en NAM nu wel of niet overvallen door de erosie en werd de erosie nu wel of niet als risicovol gezien? Rijkswaterstaat maakt ook duidelijk dat het vasthoudt aan dynamisch kustbeheer.

Dynamisch kustbeheer

Het gebied aan de noordzijde van de Lange Dunen valt onder dat dynamisch kustbeheer.

Vraag: Staat Rijkswaterstaat nog altijd achter deze keuze, gezien de recente gebeurtenissen in het gebied? Een jaar geleden ontstond er tijdens een storm een duindoorbraak en tijdens de springvloed van afgelopen 8 januari verdween een deel van de oude NAM-locatie in zee.

Basiskustlijn

Anne van der Meer van RWS NN geeft antwoord: “Rijkswaterstaat is beheerder van de kustlijn en voert sinds de jaren 90 dynamisch kustbeheer uit. Met dynamisch kustbeheer zorgt Rijkswaterstaat ervoor dat door zandsuppletie de zogenoemde basiskustlijn in stand wordt gehouden. De basiskustlijn is een rekenkundige kustlijn die op veel plaatsen overeenkomt met de kustligging in de jaren 90. De basiskustlijn is er om de waterveiligheid en de aanwezige functies in de kustzone te waarborgen.

Op Ameland Noordwest bleek al in de jaren 90 dat de ligging van de kustlijn niet eenvoudig gehandhaafd kon worden. Sinds die tijd is er sprake van een teruggang van de kustlijn ondanks de zandsuppleties. Dit hangt nauw samen met grootschalige morfologische ontwikkelingen in het zeegat. De waterveiligheid is niet in het geding omdat de primaire waterkering verder landinwaarts ligt.

Rijkswaterstaat neemt al langere tijd waar dat de kust structureel erodeert ondanks de suppletie inspanningen en is niet verrast door de ontwikkelingen. In dit gebied is sinds 1997 circa 6 miljoen m3 zand gesuppleerd om de teruggang van de kust te beperken. De kustontwikkelingen en voorziene suppleties worden jaarlijks besproken met stakeholders, waaronder de gemeente.

In de jaren 90 zijn afspraken gemaakt over het kustbeheer op dit deel van de kust. Afgesproken is dat Rijkswaterstaat de kust en zeereep zodanig onderhoudt dat de zeereep niet meer dan 50 meter landinwaarts zou verplaatsen. Tot op heden is dit volgens Rijkswaterstaat niet aan de orde geweest. Rijkswaterstaat heeft de NAM geïnformeerd over de toenemende kans dat de zeereep zou kunnen doorbreken, zoals nu is gebeurd. Met de geplande nieuwe suppletie die naar verwachting in maart 2019 start, zijn volgens Rijkswaterstaat geen aanvullende maatregelen nodig.”

Tegen- en samenwerking

Vraag: Heeft RWS de NAM tegengewerkt en is de sanering daarom zo laat op gang gekomen?

Antwoord van Anne van der Meer van RWS NN: "Deze geluiden hebben Rijkswaterstaat niet bereikt en worden door ons ook niet herkend. Rijkswaterstaat is beheerder van de kustlijn en verantwoordelijk voor de waterkwaliteit van het oppervlaktewater van de zee. Rijkswaterstaat heeft NAM op grond van de Waterwet versneld toestemming verleend voor sanering. Tot op heden is de samenwerking tussen beide partijen goed verlopen."

Verantwoordelijkheid

Wat is de reactie van RWS NN op het statement van Provincie Fryslân?

Provincie: “We moeten goed duidelijk houden waar de verantwoordelijkheden liggen in deze situatie. De provincie is niet verantwoordelijk voor de kwaliteit en veiligheid van de zeekering en kustverdediging en ook niet voor de veiligheid van de boorlocatie. De eerste ligt bij Rijkswaterstaat, de tweede bij de NAM. Of er in januari 2018 sprake was van een risico, was dus niet aan ons om te beoordelen. Wij voeren daar geen inspectie op uit.

Medio oktober kwam de NAM met de aanvraag om te mogen starten met de sanering, nadat zij en Rijkswaterstaat de situatie door de duinerosie als risicovol en dus urgent hadden beoordeeld. Zoals gemeld, die verantwoordelijkheid ligt bij hen, niet bij de provincie.

Omdat een formele vergunningprocedure te veel tijd zou vragen (minimaal 3 maanden), gezien de urgente situatie, hebben wij besloten een zogenaamd Bestuurlijk Rechtsoordeel af te geven, waarmee de NAM direct met de saneringswerkzaamheden kon beginnen. Eind oktober hebben we ze al mondeling toestemming gegeven. De tijd om daarna de sanering tijdig voor het stormseizoen af te ronden, was in principe voldoende, de NAM geeft aan dat daar twee weken voor nodig zijn.” 

(red: De NAM is eind november 2018 begonnen en gaf aan eind maart 2019 klaar te zullen zijn. De storm van 8 januari heeft het proces versneld, maar van een sanering die na twee weken klaar zou zijn is geen sprake.)

Nimmer risicovol

Reactie van RWS NN op het statement van de provincie:

“Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor de waterkwaliteit van het oppervlaktewater van de zee en beheerder van de kustlijn. De duinerosie is nimmer risicovol geweest, omdat die ontwikkeling in 2015 al werd voorzien en geleid heeft tot intensivering van strandsuppleties. Het was alle betrokken partijen duidelijk dat de doorgaande duinerosie van de zeereep er voor zou kunnen zorgen dat zeewater de boorlocatie zou kunnen bereiken. In 2018 is de NAM dan ook begonnen met het opruimen van de voormalige boorlocatie en zou dit uiterlijk maart 2019 afronden. Door de actuele situatie zal het opruimen van de boorlocatie nu versneld moeten worden uitgevoerd en vindt afronding dus eerder plaats. In 2018 heeft de NAM tijdelijke beschermingsmaatregelen aangelegd om de plek te beschermen bij hoogwater.”

⇒ Op het filmpje zijn de werkzaamheden aan de sanering van HOA1 op 22 januari 2019 te zien