Lutz Jacobi aan tafel bij minister

HARLINGEN – Donderdagochtend 10 januari is er een gesprek in Hotel Zeezicht in Harlingen met minister Cora van Nieuwenhuizen van Waterstaat en Infrastructuur over de aanpak van de containerramp. Lutz Jacobi, directeur van de Waddenvereniging, zal haar zorgen uiten over de effecten op de kwetsbare Waddennatuur. ‘De Waddenzee is aangewezen als uniek en onmisbaar Werelderfgoed, het mooiste natuurgebied van Nederland. Deze ramp wijst uit dat we niet in staat zijn om het voldoende te beschermen,’ aldus Jacobi. 

De Waddenvereniging maakt zich ernstig zorgen over de gevolgen van alle rotzooi. Lutz Jacobi: ‘De Waddenzee is veranderd in één grote vuilnisbelt. Het afval dat nu achterblijft, vooral kleine stukjes piepschuim en plastickorrels, zullen we nog jaren last van hebben. Ook de mens, omdat plastic zich ophoopt in de voedselketen.' Wat de omvang en precieze effecten zijn van deze containerramp moet langjarig onderzoek uitwijzen. Dát al het leven in de Waddenzee beïnvloed zal worden is zeker. Gelukkig worden de eerste onderzoeken gestart. 

Centrale coördinatie nog steeds niet geregeld

Wat de ramp vooral pijnlijk duidelijk maakt is dat er dringend behoefte is aan één beheerautoriteit voor de Waddenzee. Op dit moment zijn er tientallen overheden en instanties verantwoordelijk voor het waddengebied. Dat is te merken in de aanpak van de containerramp. Geweldig hoeveel vrijwilligers, vissers, bergers spontaan opstaan en gigantisch veel werk verzetten om de rommel uit ons enige natuurlijke werelderfgoed Waddenzee te halen. Maar centrale coördinatie en een goede begeleiding van al deze vrijwilligers door de verantwoordelijke autoriteiten ontbreekt. Ook bestaat er geen rampenplan waarin dit afdoende geregeld is. In deze centraal gecoördineerde aanpak moet de bescherming van kwetsbare flora en fauna en de veiligheid van mensen voorop staan. Een zelfde zorgvuldige aanpak geldt ook voor de berging van de containers die nu nog op de bodem van de zee liggen. Dit moet op een manier gebeuren die zo min mogelijk schade aan het waddenmilieu brengt. 

Scheepvaartveiligheid moet beter

De Waddenvereniging sluit zich aan bij oproep van de burgermeesters van de Waddeneilanden dat zeevervoer veiliger moet. Zij wil daar aan toevoegen dat het niet alleen gaat om de gevaren van containervervoer, maar ook voor olie- en chemicaliëntankers die boven onze eilanden varen. Nederland ligt aan een van de drukst bevaren scheepsroutes ter wereld, met alle risico’s van dien. Wat nu plastic afval en andere rommel is had ook olie kunnen zijn. 

Door de bijzondere kenmerken van het waddengebied, zoals getijdestroming, wind verdwijnt het plastic of olie snel onder het zand en is het vrijwel niet meer uit het waddenmilieu te krijgen. Voorkomen is beter dan genezen. Dat geldt in dit bijzondere gebied dubbelop. We moeten ons enige natuurlijk werelderfgoed beter beschermen en hiervoor zijn ook mogelijkheden. De Waddenzee is internationaal aangewezen als bijzonder gevoelig zeegebied (Particularly Sensitive Sea Area). Via de bestaande regelgeving op grond van de PSSA-aanwijzingen kunnen in ieder geval strengere regels de scheepvaart worden ingevoerd zodat de kans op een scheepsramp kleiner wordt.