Fryske Siedmingsels fan en foar Fryske grûn

Zaden van Slachtedyk zorgen voor meer biodiversiteit in heel Fryslân

Voor het vergroten van de biodiversiteit rondom de natuurgebieden van It Fryske Gea kunnen grondeigenaren het beste zadenmengsels die in Fryslân gewonnen zijn gebruiken. It Fryske Gea sloeg de handen ineen met zaden- en plantenkwekerij Cruydt-Hoeck uit Nijeberkoop om Fryske Siedmingsels samen te stellen. Cruydt-Hoeck oogstte hiervoor de zaden in de natuurgebieden van It Fryske Gea, waaronder de Slachtedyk, en vermeerderde de zaden in de kwekerij zodat ze nu in grotere hoeveelheden aan andere grondeigenaren beschikbaar kunnen worden gesteld. Vanmorgen overhandigden de initiatiefnemers een eerste mengsel aan dagelijks bestuurder Monique Plantinga van Wetterskip Fryslân. Zij werken bij voorkeur met soorten die passen bij de omgeving.

Mark Hilboezen, medewerker natuurkwaliteit bij It Fryske Gea is een van de initiatiefnemers: ‘Overheden, bedrijven en particulieren met (stroken) grond naast natuurgebieden kunnen vanaf dit jaar wilde, inheemse planten inzaaien in bijvoorbeeld brede bermen. Door de bloeiende planten terug te brengen op plekken waar ze eerder zijn verdwenen, helpen ze mee aan het herstel van biodiversiteit met bijvoorbeeld insectenpopulaties als de wilde bijen.’

‘Zo lokaal mogelijk’

‘Wetterskip Fryslân is positief over de zaadmengsels’, zegt Monique Plantinga: ’Wij hebben alle belang bij goed werkende ecosystemen en een gezonde biodiversiteit, niet alleen in het water, maar ook daar omheen. Daarom proberen wij waar dat mogelijk is zo extensief mogelijk beheer toe te passen in onze watergangen en op onze dijken en terreinen, zoals bijvoorbeeld bij onze rioolwaterzuiveringen. Als het nodig is om in te zaaien, doen we dat het liefst met een zo lokaal mogelijk kruidenrijk mengsel, met soorten die passen bij de omgeving.

Mengsels voor klei, veen en zand

De Fryske Siedmingsels zijn drie zorgvuldig samengestelde inheemse zadenmengsels. Er is een mengsel voor de gebieden op de Friese klei, op de veengrond en op de zandgronden. Op de Slachtedyk gaat het om soorten op de klei zoals gele morgenster, rode klaver, veldlathyrus, veldzuring, pastinaak, vogelwikke, gewone rolklaver, pinksterbloem, smalle wikke, gewone rolklaver, duizendblad en smalle weegbree.

Voor de soorten in het mengsel voor kleigrond ging Jojanneke Bijkerk, ecoloog  en eigenaar van Cruydt-Hoeck, onder meer naar de Slachtedyk: ‘Wat een bijzonder landschapselement, slingerend door het noordelijke landschap. Het meest bijzondere vond ik wel het voorkomen van gele morgenster daar.’

Zorgvuldig verzamelen

Allereerst is in kaart gebracht van welke zaden al Fries materiaal bestond, welke soorten geschikt zijn om gericht te verzamelen en in welke gebieden van It Fryske Gea die soorten te vinden zijn. Toen begon het werkelijke verzamelen. Een enkele keer werd hiervoor de maaidatum aangepast. De beheerder zette plekken waar laat bloeiende soorten stonden af met lint, zodat de planten rustig zaad konden vormen.

Botanische pareltjes van Fryslân

Naast de Slachtedyk werden ook zaden gewonnen in de natuurgebieden van It Fryske Gea zoals bij Petgatten de Feanhoop, de Alde Feanen en langs de Friese IJsselmeerkust.

Meer informatie over de Fryske Siedmingsels is te vinden op www.itfryskegea.nl/fryskesiedmingsels en www.cruydthoeck.nl/fryske-siedmingsels.