Er staat ons nog wat te wachten

BALLUM – “Er staat ons nog wat te wachten” Dat zei burgemeester Gerard van Klaveren maandagavond over de containerramp die de stranden volgooide met spullen en verpakkingsmateriaal. Aan het begin van de raadscommissievergadering gaf hij een reconstructie van de afgelopen dagen. Van Klaveren meldde waar de reactie op de containerramp adequaat was, waar uitstekend en waar ontevredenheid over is.

Woensdag 2 januari

Woensdag 2 januari spoelden er containers aan op Terschelling en Vlieland, maar nog niet op Ameland. De gemeente heeft een beleidsteam dat bij calamiteiten als deze samenkomt en er is een eiland overstijgend CoWa, Coördinatieteam Wadden. Het gemeentelijke beleidsteam overlegde onder meer met politie, brandweer, ambulance en andere hulpverleners.

Woensdagmiddag

Die woensdagmiddag kwamen de eerste berichten over aangespoelde koelkasten en piepschuim op de oostzijde van Ameland. De gemeentelijke buitendienst riep toen samen met tereinbeheerder van het gebied, It Fryske Gea, mensen op om te helpen met opruimen. Die oproep moest worden teruggedraaid omdat de Veiligheidsregio tegen 15:00 uur een melding deed dat er gevaarlijke stoffen in de overboord geslagen containers zaten. Daar kon je geen vrijwilligers op af sturen. Opruimen mocht alleen onder supervisie van de brandweer, maar het was al ver in de middag zodat besloten werd de opruimactie uit te stellen tot de volgende dag. Om 16:00 uur kwam de melding dat er zo’n 200 containers in zee lagen, maar meer informatie was toen nog niet beschikbaar.

Donderdag 3 januari

Donderdagochtend waren ongeveer 200 mensen actief op het strand. Ze verzamelden 200 ton aan materiaal, spullen zoals schoenen en stoelzittingen, plastic en piepschuim. Eilanders, gasten en eilandliefhebbers die speciaal voor de gelegenheid naar het eiland kwamen om de handen uit de mouwen te steken ruimden het strand op.

Vrijdag 4 januari

Wat bleef liggen werd vrijdag opgeruimd. Die dag waren er zo’n 150 vrijwilligers in touw die 130 ton rommel verzamelden vanaf de Ballumer Blinkert tot ver voorbij Buren.

Zaterdag 5 januari

Zaterdag kwamen er weer heel veel mensen op de oproep af. Deze dag werd het piepschuim op de Ho’n van het strand en uit de duintjes geplukt. Bijna onbegonnen werk, maar met dat lichte materiaal werden toch heel wat zakken gevuld. Elf ton, stond op de weger. Een dikke 340 ton aan materiaal was van het strand verwijderd.

Zondag 6 en maandag 7 januari

Voor zondag en maandag waren opruimacties niet nodig; de vloed bracht niet zoveel naar het strand. Dinsdag en woensdag wordt er meer verwacht. De storm kan containers doen botsen en barsten en dan begint het jut- en opruimfeest opnieuw.

Veiligheidsregio

De Veiligheidsregio, Ameland valt net als de andere Friese Waddeneilanden onder Veiligheidsregio Fryslân, gaat de calamiteit aanvankelijk met Grip 2 te lijf. Grip staat voor Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure en het cijfer 2 wil zeggen dat er bron- en effectbestrijding nodig is en dat het incident een duidelijke uitstraling naar de omgeving heeft. De leiding ligt bij burgemeester Ferd Crone van Leeuwarden. Maandagmorgen werd de Grip, na overleg met de burgemeesters van de vier Friese eilanden, opgeschaald naar 4. Bij dit cijfer hoort de omschrijving: Gemeentegrensoverschrijdend en/of dreiging van uitbreiding en/of mogelijk schaarste aan primaire levensbehoeften of andere zaken.

Ontevreden

Van Klaveren is teleurgesteld in Rijkswaterstaat. De rijksdienst weet vrij nauwkeurig waar de containers liggen, maar die informatie werd niet meteen doorgespeeld naar de Waddengemeenten. “Dat had wel wat eerder gekund.” Vanaf zaterdag is er meer communicatie, maar over de informatieverstrekking in de eerste dagen is de burgemeester ontevreden.

Nasleep

“Er staat ons nog wat te wachten,” vervolgt Van Klaveren zijn verhaal, “de nasleep zal ons nog wel een tijdje bezig houden.“ De gemeentelijke organisatie heeft het er druk mee. De burgemeester stipt nog een punt van kritiek aan. Rijkswaterstaat heeft prachtige protocollen als het gaat om olievervuiling maar voor een containerramp als deze, met heel nare gevolgen voor het milieu, ligt er niets op de plank. “Bij een ramp als deze zou RWS de regie moeten nemen,” is de stellige overtuiging van Van Klaveren. RWS heeft er geen oren naar en daarom staan de vier Friese eilanden na het reces in Den Haag bij de politiek op de stoep.

Trotse burgervader

Van Klaveren besluit zijn relaas met de opmerking dat hij trots is hoe eilanders, ondernemers en toeristen hebben ingesprongen op de situatie. “Ik ben zeer onder de indruk van deze samenleving,” om te besluiten met: “Ik ben trots dat ik van deze gemeente burgemeester mag zijn.”