Digitaal netwerk voor grote vissen in de Waddenzee

LEEUWARDEN – Afgelopen week zijn de eerste van de ruim 100 ontvangers geplaatst op boeien van Rijkswaterstaat in de westelijke Waddenzee. Doel is om de gezenderde grote vissen die van de Noordzee, tussen Texel, Vlieland en Terschelling, naar de Waddenzee zwemmen te detecteren en te volgen. Zo komen we meer te weten over hun gedrag, de zwemroutes en de knelpunten in de Waddenzee. Deze kennis helpt ons te bepalen welke maatregelen we kunnen treffen ter verbetering van de visstand in de Waddenzee.

Innovatief onderzoek grote vis in Waddenzee

Onderzoek uit meerdere jaren toont aan dat er nog maar weinig grote vissen, zoals zeebaars, harder, de ruwe haai en zeeforel in de Waddenzee zwemmen. De meeste soorten zijn er nog wel, maar de dieren zijn kleiner en in aantal minder. Dit is niet alleen een probleem voor de visstand, maar wijst ook op een probleem in het voedselweb.

Onderwaternatuur is lastig te meten, de Waddenzee is troebel en de natuur is onzichtbaar. Door innovatieve technieken te gebruiken zoals de grote vissen te voorzien van een zender en ze te volgen, verwachten wij een beeld te krijgen van wat hun belangrijkste routes zijn, hoe de grote vis zich verspreidt over de Waddenzee en wat de ‘hotspots’ en ‘notspots’ voor vis zijn. Met deze kennis kunnen we de effectiviteit van vispassages, paai- en opgroeigebieden in beeld brengen en betere maatregelen treffen om de visstand en het voedselweb te herstellen.

Zenders en ontvangers

Dit jaar worden ongeveer 400 vissen voorzien van een zender. De vissen worden door sport- en beroepsvissers gevangen in de zomer (zeebaars, harder, ruwe haai) en in het najaar (zeeforel). De zender is iets kleiner dan een grote paperclip en wordt onder verdoving diervriendelijk in de buikholte van de vis geplaatst.

Wanneer een gezenderde vis in de buurt van een ontvanger is, wordt het unieke nummer en de tijd opgeslagen in het geheugen van de ontvanger. In de hele maand mei worden er op 100 strategische plekken in de westelijke Waddenzee ontvangers op bestaande boeien van Rijkswaterstaat geplaatst. De ontvangers zijn sterk genoeg om in een range van 0-150 meter de vis te detecteren. De geplaatste zenders kunnen wel 15 maanden signalen blijven zenden. Onderzoekers van het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) en Wageningen Marine Research (WMR) lezen de opgeslagen data uit met speciaal ontwikkelde software en analyseren de gegevens.

Als dit detectienetwerk goede resultaten oplevert, dan kunnen er volgend jaar ook andere vissoorten op dezelfde manier gevolgd worden, denk aan beschermde Natura 2000 soorten. Ook bestaat er de mogelijkheid om het detectienetwerk op te nemen in de Basismonitoring Wadden.

Bron RWS