De Stelp vol en te krap

HOLLUM – Woonzorgcentrum De Stelp in Hollum is te krap. De duofiets kan maar net door de deur en erger nog, het management moet soms ‘nee’ verkopen aan mensen die een beroep doen op De Stelp voor wonen in combinatie met zorg. Manager Willem van der Kooi, in dienst bij zorgaanbieder KwadrantGroep, spreekt ons bij over de haken en ogen van De Stelp en De Nieuwe Stelp. De Stelp lijkt al te klein, maar De Nieuwe Stelp wordt kleiner. Komt dat wel goed? En hoe zit het met de toewijzing van plekken aan niet-eilanders?

Groene hokjes

Er wordt hard gewerkt en De Stelp zet alles op alles om van het woonzorgcentrum een plezierige woonomgeving te maken. Onlangs nog zette de gemeente, op voorspraak van Kwadrant, opstalplaatsen voor scootmobielen neer, donkergroene hokjes waar de elektrische vervoermiddelen van bewoners een droog en veilig plekje hebben. De dingen kunnen eigenlijk niet in het huis staan; ze nemen veel ruimte in, blokkeren de gangen en ook de brandveiligheid speelt mee. Velen zijn blij met de voorzieningen, voor anderen zijn de groene bakken een doorn in het oog: ze staan vlak voor de plek waar de mensen buiten kunnen zitten en over het veld met het beeld van Hidde Dirks Kat kunnen kijken. Dat uitzicht is nu belemmerd. “Je moet een scootmobiel gewoon veilig weg kunnen zetten,” verdedigt manager Willem van der Kooi de plaatsing.

De laatste klap op De Nieuwe Stelp

De gemeente heeft nog steeds niet de laatste klap op De Nieuwe Stelp gegeven, het gebouw waar Kwadrant eigenlijk om zit te springen. De zorgaanbieder wordt de huurder van De Nieuwe Stelp, maar de gemeente is eigenaar en opdrachtgever. Kwadrant denkt mee over hoe de appartementen eruit moeten zien, wat past bij bewoning door mensen die zorg behoeven. Er moet plek zijn voor een rolstoel en die moet ook nog genoeg ruimte hebben om fatsoenlijk te kunnen manoeuvreren. Er moet bij de indeling rekening gehouden worden met bijvoorbeeld een tilapparaat bij het bed en in de badkamer. Past dat allemaal in 49,5 m2? Kwadrant kijkt ernaar met een blik vanuit de zorg. Van der Kooi: “Wij kunnen wel heel veel vragen, maar de gemeente moet ja of nee zeggen.” Uiteindelijk gaat het er altijd om of het betaald kan worden en dat onderdeel ligt op het bordje van de gemeente. Met het stijgen van de materialenprijzen in de bouw, zal de gemeente de begroting meer en meer zien stijgen.

Werkgroep en stuurgroep

Gemeente Ameland heeft een werkgroep opgetuigd die zich buigt over wat nog steeds De Nieuwe Stelp heet. Het gebouw zal eerstdaags een nieuwe naam krijgen, maar zover is het nog lang niet. Kwadrant heeft intern een projectgroep die maandelijks vergadert. Dan is er nog een stuurgroep, waar zowel de gemeente als Kwadrant in meepraat. Daar worden alle plannen en wijzigingen besproken. De gemeente kijkt naar bouwbesluiten en houdt de kosten in de peiling en Kwadrant kijkt vooral naar de regelgeving vanuit de zorg.

De Stelp zit vol

De Stelp heeft momenteel 34 bedden beschikbaar, waarvan 3 crisisbedden die gebruikt worden voor tijdelijke opnames. Iemand die geopereerd is aan een heup en moet revalideren, komt in een ELV, Eerstelijnsverblijf, terecht. De andere 31 kamers zijn voor mensen met een indicatie op basis van de Wet Langdurige Zorg. “Daar ontstaat ruimte als er iemand overlijdt, verder zitten we vol!” Er is vrij constant heel veel vraag, legt Van der Kooi het probleem op tafel. “Tegenwoordig moeten we regelmatig ‘nee’ verkopen.

Niet-eilanders in De Stelp

De medewerkers in De Stelp zitten daarmee, zegt Van der Kooi. Zij vinden het heel erg dat er voor Amelanders soms geen plek is. De primaire doelstelling van Kwadrant is dat mensen oud kunnen worden op Ameland. Dat gaat dan vooral over Amelanders, niet over mensen die van de wal geïmporteerd worden.

In principe mogen cliënten met een indicatie aangeven waar ze willen zitten, geeft Van der Kooi aan. Als iemand van de wal kinderen op het eiland heeft wonen, dan kan die niet-eilander kiezen voor opname op Ameland. “Het lastige voor ons is dat we beperkte capaciteit hebben. Als we de wal ook nog moeten gaan bedienen, dan gaat dat ten koste van eilanders.” Van der Kooi en zijn team hebben als uitgangspunt dat Amelanders voor gaan. “Als we dat niet doen, dan moeten eilanders straks naar de wal.” Dat correspondeert niet met het adagium van zowel Kwadrant als gemeente: ‘Een leven lang op Ameland.’

Tenzij

Het motto ‘Een leven lang op Ameland’ heeft nog een woordje, een heel belangrijk woordje: tenzij. Gemeente Ameland en de zorgaanbieders staan voor 'Een leven lang op Ameland, tenzij'. Wethouder IJnsen noemt het in een van de laatste raadscommissievergaderingen nog maar eens: "Wat dat tenzij is, weten wij niet. Dat is aan de desbetreffende deskundigen." De gemeente bouwt voor haar eigen bewoners, zegt IJnsen. Er zitten nu wel ouderen in De Stelp van wie de kinderen op Ameland wonen, maar die zelf niet van het eiland zijn. “Dat kan straks anders worden.”

Eilander voorziening

Op dit moment is er niet zoveel vraag van de vaste wal, zegt Van der Kooi. De Stelp wijst een kamer het liefst aan een Amelander toe. De plek gaat alleen naar iemand die niet op het eiland woonde als er geen eilander in de pijplijn zit die binnen overzienbare tijd gebruik wil maken van de voorzieningen op het eiland.

Een tijdje geleden zijn er wel mensen van de wal naar De Stelp verhuisd, omdat er vanuit Ameland geen vraag was en er wel kamers leeg stonden. “Wij moeten natuurlijk ook vol zitten.” Een volle Stelp betekent ook een en ander voor het personeel. “We moeten ons wel realiseren dat de situatie op het eiland een aantal beperkingen kent.” Die beperkingen zitten in de capaciteit en in het personeel. Buiten kijf staat dat De Stelp een eilander voorziening is. Het liefst ook met personeel van het eiland. Afgelopen maanden heeft Van der Kooi weer een aantal eilanders kunnen aannemen, maar er komt ook personeel van de vaste wal, dat voor een paar dagen naar het eiland komt. Dat betekent dat de huisvesting voor die medewerkers geregeld moet kunnen worden. Ze moeten wel een overnachtingsplek hebben. Zelf reist Van der Kooi dagelijks heen en weer, dat lukt hem prima. Aan boord klapt hij zijn laptop open en gaat aan het werk.

De Stelp op slot

In De Nieuwe Stelp zijn 24 zorgappartementen en 2 crisisbedden gepland. “Dat willen we ophogen naar 4.” Liefst ziet Van der Kooi 6 huisartsenbedden, voor al die zorg die de Thuiszorg niet kan behappen. De 24 zorgappartementen is een achteruitgang met 7 ten opzichte van De Stelp nu. “We moeten nadenken over het aantal appartementen,” zegt Van der Kooi. Als De Nieuwe Stelp gebouwd gaat worden met maar 24 appartementen voor zorg, dan moet de huidige Stelp nú op slot. “Dat is een zorgpunt. Komt dat goed?” Kwadrant moet dat afstemmen met de gemeente, zegt de manager. Toen dit project begon stond dat aantal van 24 ten opzichte van 31 nu kennelijk niet zo op het netvlies.“ De demografische cijfers wezen uit dat 24 voldoende was, zegt Van der Kooi nu.

Mensen moeten veel langer thuisblijven, voor ze een indicatie krijgen voor een zorgcentrum. Met de nieuwbouw lijkt die wachttijd alleen maar langer te worden. De vergrijzing, met binnenkort meer mensen die gebruik willen maken van de voorziening, komt daar nog eens bovenop.

Nog niet uitgepraat

Er is regelmatig contact met wethouder Piet IJnsen. Van der Kooi meldt hem dan: “We zitten wel heel erg vol, en verkopen ook regelmatig nee!”

Van der Kooi over dat contact en de verantwoordelijkheid van Kwadrant en die van de gemeente: “We zijn nog niet uitgepraat over de definitieve capaciteit van De Nieuwe Stelp.”