Column – Geluksdag

HOLLUM – De elfde column van dit jaar gaat over een stofzuiger en over barnsteen.

Geluksdag

Gisteren was een geluksdag. Er lagen zomaar drie stukjes barnsteen te gloeien in de zon. Kleine stukjes, minuscuul eigenlijk, maar ik ben de koning te rijk.

Elke dag dat ik op het strand ben neem ik wel iets van plastic, visdraad of glas mee naar de afvalbak. Kleine moeite en alle beetjes helpen, maar vorige week had ik vette concurrentie van een apparaat. Ik zag hem voor het eerst en nu blijkt hij al zo’n jaar of twintig het strand te verwoestijnen: de strandreiniger. In opdracht van de gemeente toert hij in de zomer dagelijks langs de waterkant om het vloedmerk te stofzuigeren. Op het eerste gezicht lijkt dat netjes maar het is teveel van het goede. De machine achter een grote trekker schraapt door de bovenste laag zand, rolt dat in een bak met zeef en laat vervolgens het losse zand terugvallen op wat daarvoor een vloedmerk was. De strook waar de trekker heeft gereden ziet er uit als een lint los zand en voelt als slik zonder water. Een oninteressante rulle baan die pas met de volgende vloed weer strand kan worden zoals het hoort te zijn. Alles wat op het strand lag ligt nu in de afvalcontainer. Het gestofzuigerde gebied blijft beperkt tot badstranden, belooft de gemeente, maar af en toe rijdt de trekker door. Zoals afgelopen week, toen ik hem buiten dat territorium zag. Ik zwem vaak maar nooit bij een badstrand, dus ik kwam hem nooit eerder tegen.

In de strijd tegen zwerfvuil en het streven naar een topnotering in de wedstrijd Het schoonste strand van Nederland, wordt deze vloedmerkvernieler ingezet. Zeewier, halve krabben, schelpen, draad en plastic: alles verdwijnt in de bak, terwijl opruimen zou moeten gaan om afval en niet om het organisch materiaal dat op het strand hoort, er zijn geur aan geeft en meehelpt aan de duinvorming. Het was in dat strookje dat ik mijn stukjes barnsteen vond. Nog net gered uit de klauwen van de grijpgrage roller van de grote machine.

Opruimen van het strand is handwerk. Pas dan is er volgens de Richtlijn opruimen plastic in Werelderfgoed Waddenzee op te ruimen. Maar deze geldt alleen voor het werelderfgoed, merkt de gemeente nog op, en de badstranden vallen buiten dat gebied.

Ameland wordt niet het schoonste strand door de inzet van deze strandstofzuiger. Dat word je als je genoeg mensen weet te mobiliseren die op je stemmen. Het is daarmee net als met de talentenshows op televisie: niet degene met de zuiverste stem of de beste show wordt winnaar, maar de zanger met de grootste familie, de grootse achterban om te sms’en.

En het strand? Dat hoort geen woestijn te zijn. Daar hoort gruis en kwallendrel te liggen. Mesheften, minimosseltjes, schelpen, krabbenscharen, zeekraal en blaasjeswier. Zeesla, veertjes en soms een uitgeholde vogel of aangepikte zeehond. En … af en toe een stukje barnsteen. Drie stukjes. 

Jeanet F. de Jong

⇒ lees hier over Barnsteen

⇒ lees hier over de Richtlijn opruimen plastic in Werelderfgoed Waddenzee