Versnippering duinen onwenselijk

HOLLUM – Er komen hoe langer hoe meer wilde paden op Ameland. Dat constateert onder meer raadslid Irma Marinus van de PvdA. De terreinbeheerders moeten nu maar eens overgaan tot het verwezenlijken van een MTB-route. Daar wordt al vele jaren over gediscussieerd, maar een route die de mountainbikers moet geleiden ligt er nog steeds niet. Marinus wil dat de gemeente het er tijdens het reguliere overleg met de terreinbeheerders over gaat hebben en legt dat aan het college voor in de raadscommissievergadering van afgelopen maandag 6 mei.

Versnippering van natuurgebieden door paden is onwenselijk. Toch breidt het padenweb in de duinen van Ameland zich elke week uit. Sporen worden dieper, paden worden aangestapt en uitgesleten en als een spoor wat lastig wordt om over heen te gaan, te voet of op de fiets, dan volgt er in vliegende vaart een spoor naast het pad. Totdat dit spoor moeilijk begaanbaar wordt. Dan komt er wederom een nieuw spoor naast. Zo ontwikkelt een ruw duin zich tot een duin met een spoortje en na verloop van tijd tot een kaal duin met een pad van een paar meter breed. Irma Marinus maant het college en indirect de terreinbeheerders tot actie. Persbureau legde de kwestie voor aan gemeente, Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer, It Fryske Gea en VVV Ameland.

De Gemeente is de vergunning gevende overheid, die permissies uitschrijft aan evenementenorganisaties. Ameland kent verschillende evenementen met duizenden deelnemers, die deels of geheel plaatsvinden in de duinen en die meer of minder schade toebrengen. Daarnaast komen er zo successievelijk steeds meer badgasten, die allemaal de natuur in willen. De indruk bestaat dat de fietsevenementen meer schade aanbrengen dan de wandel- en loopevenementen en dat de MTB’ers die buiten de evenementen om zelf hun pad door de duinen kiezen, bijdragen aan verdieping van de sporen en uitbreiding van het padenweb. Hoe is deze ontwikkeling in te dammen?

Gemeente Ameland

Gemeente Ameland is zelf geen beheerder en moet dus het beheer overlaten aan de beherende instanties: “De gemeentelijke visie bestaat eruit dat we ruimte willen bieden aan sport én zorgvuldig willen omgaan met de natuur. Het is onvermijdelijk dat die twee elkaar soms raken en daar is het onze publieke taak om met de verantwoordelijke organisaties te zoeken naar de meest optimale situatie waarbij, bijvoorbeeld, de ruimte voor sportevenementen duidelijk gemarkeerd wordt. Specifieker kan de gemeentelijke visie niet zijn. Wij zijn zelf geen terreinbeheerder en ook geen sportorganisatie.” De gemeente voegt eraan toe dat de gemeentelijke overheid de mountainbike-activiteiten het liefst ziet plaatsvinden in het minst kwetsbare stuk van de duinen, zodat de kwetsbare delen gevrijwaard blijven. “Op die manier proberen we sportactiviteiten in de natuur te combineren met zorg voor die natuur.”

Op dit moment is er nog geen officiële MTB-route, maar daar wordt door verschillende partijen wel over gedacht en aan gewerkt. Naar aanleiding van de vraag van raadslid Marinus noemt wethouder Ellen Bruins-Slot het “wenselijk” dat er een MTB-route komt. “Het is onderwerp van gesprek bij de diverse terreinbeheerders.” Ze voegt er aan toe, dat er al een aanzet voor een MTB-route is gemaakt. “Er zijn al ambtenaren die hem voor proef hebben gefietst.” Dat zo’n route alles opgelost verwacht de gemeente nu ook weer niet.

Staatsbosbeheer

Marjan Veenendaal van Staatsbosbeheer (SBB) laat weten dat de paadjes, zoals die bijvoorbeeld bij Engelsmanduin zijn ontstaan, niet van de laatste tijd zijn. “Ze zijn al langer aanwezig en we bemerken dat de recreatieve druk daar ook erg hoog is. Dat zou er voor pleiten om het toch beter te gaan reguleren. De paden zijn misschien door het afgelopen MTB-weekend en de Vuurtorentrail meer belast en daardoor valt het nu ook meer op. Juist ook in de winterperiode waarin alles kaal is en minder begroeid vallen juist dit soort zaken op. Het zijn niet alleen de MTB-ers, ook de wandelaar of ruiter loopt soms op locaties waar het niet altijd hoort. Dat is niet alleen bij het gebied van Engelsmanduin, ook elders op het eiland zijn er plekken aan te wijzen.”

Veenendaal ziet in de terreinen die SBB beheert regelmatig mensen gaan waar het niet is toegestaan. “We proberen door in gesprek te gaan met de gebruikers ze bewust te maken dat het niet altijd wenselijk is om overal door heen te lopen of te fietsen.” Gebruik de paden die daarvoor gemaakt zijn en ga niet een eigen weg maken, is het devies van SBB. “Soms worden schapen- of wildwissels al gezien als pad en dat is wat we zeker niet willen. Versnippering van een gebied door paden is onwenselijk voor flora maar ook fauna. Ook kan men nadenken over het gebruik van de paden meer buiten het seizoen. In het broedseizoen- en hoogseizoen is het sowieso verstandig om goed na te denken waar men wel of niet mag komen.”

De vele toeristen die Ameland bezoeken hebben een wensenlijstje en laten sporen achter. Veenendaal: “Tegenwoordig moet alles maar mogelijk zijn en wordt er steeds meer verzonnen wat leuk is om te doen in de natuur. Al die activiteiten laten sporen na. We proberen al zoveel mogelijk te sturen door gebieden aan te wijzen waar wel of waar niet een activiteit mag plaatsvinden. Nogmaals, het zijn niet alleen de MTB'ers maar ook andere gebruikers, naast de sportevenementen zijn er continu mensen die gebruik maken van de paden of sluippaadjes. Hoe wil je dat tegenhouden/ voorkomen? Handhaving? Gebieden afsluiten? Geen sportevenementen in de terreinen? Geen MTB'ers meer? Dat zijn natuurlijk wel heel erg kort door de bocht-achtige oplossingen en daar gaan we er ook niet mee komen. Kortom er moet veel meer nagedacht worden over recreatieve zonering. Daarbij zijn wij niet alleen aan zet. Staatsbosbeheer heeft maar een kleine 1000 ha in beheer op Ameland. Ook de gebruikers, gemeente en provincie als eindverantwoordelijke voor het Natura 2000 gebied zullen hier intensief bij betrokken moeten worden.”

Mensen weren werkt averechts, denkt Veenendaal, en is ook niet de opzet voor een toeristisch eiland dat Ameland is. Het is ook zeker niet wat Staatsbosbeheer voor de Amelanders en gasten voor ogen heeft.

Rijkswaterstaat

Natuur- en recreatiebeheer is sinds vorig jaar niet meer een taak van beheerder Rijkswaterstaat (RWS). De rijksdienst is ook bezig de duingebieden aan de noordkant van het eiland over te dragen aan SBB. Het is dan aan SBB om het recreatiebeheer op te pakken. RWS beheert de zeereep en kijkt daarbij vooral naar het waterkeringsbeheer.

Anne van der Meer van RWS zegt verder over de versnippering: “De constateringen ten aanzien van de buiten de paden fietsende MTB’ers herken ik wel maar daar tillen wij als RWS vanuit waterkeringsbeheer niet zo zwaar aan. Bovendien verleent de gemeente voor ieder evenement een vergunning. Wij gaan ervan uit dat een ieder zich aan de voorschriften houdt.

It Fryske Gea Richard

It Fryske Gea (IFG) beheert de Kooioerdstuifdijkduinen, ’t Oerd, en de Ho’n. Dat er meer wandelaars en fietsers in dat gebied komen is een gevolg van veranderend recreatiegebruik, zegt beheerder Richard Kiewiet, “waar wij als terreinbeheerders ook verantwoordelijk voor zijn. Recreatie is toegestaan maar is secondair aan de natuur.” Versnippering telt op het Oerd veel minder dan in de rest van het eiland, stelt Kiewiet.

“Men mag bij IGF op de wandelroutes rijden met de fiets mitst men rekening houdt met de wandelaars. Tevens is de strandvlakte op de Ho’n populair bij de MTB’ers. Dit is toegestaan mits men niet aan de wadkant komt en niet in de jonge duinen.” Het wordt wel steeds drukker met de mountainbikers, constateert hij.

Kiewiet en zijn collega treden corrigerend op als dit nodig is. Eerst volgt een waarschuwing en gaat iemand nogmaals in de fout dan kan er proces verbaal worden opgemaakt. “Wij zijn en blijven gastheer en men dient zich als gast te gedragen.”

VVV Ameland

VVV Ameland neemt geen standpunt in over toeristische druk op de natuurgebieden van het eiland. Cinto Prosperi, directeur VVV: “Dergelijke kwesties zijn aan de gemeente en de terreinbeheerders. Er is enige jaren geleden sprake geweest van een officiële MTB-route. Daar is voor zover ik weet niets van gekomen. We hebben een MBT-evenement en gasten komen met hun MBT naar het eiland om te rijden. Er is geen route, dus zoeken ze zelf hun weg en individualisten als wij zijn, kiezen we elk onze eigen weg. Een officiële route met goede uitdaging zou een oplossing zijn, denk ik.”

lees hier over Padenweb in de oude duinen en bekijk het filmpje

Jeanet de Jong
Jeanet de Jong

Jeanet de Jong stopt op 31 augustus 2023 met haar Persbureau Ameland. De nieuwsvoorziening wordt onder dezelfde naam, met een ander logo en andere opmaak als nieuwsblog voortgezet door een externe partij. De mailadressen gekoppeld aan de website verdwijnen.

Artikelen: 18280

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *