Vismeting Eems onzeker door verdwenen vistuig

HARLINGEN – De Waddenvereniging doet sinds maart dit jaar maandelijks onderzoek naar de visstand in de Eems. Deze week zou er weer een meetmoment zijn, alleen blijkt het vistuig waarmee het onderzoek wordt uitgevoerd spoorloos verdwenen. De Waddenvereniging tast nog in het duister wat er gebeurd is. Of de meting deze maand nog door kan gaan is onzeker. Vervelend, want het onderzoek is juist bedoeld om de maandelijkse variaties aan hoeveelheden en soorten vis goed in kaart te brengen. Dit is belangrijk omdat het al jaren heel erg slecht gaat met vissen en ander onderwaterleven in de Eems. De metingen geven een compleet beeld, waarmee de juiste herstelmaatregelen genomen kunnen worden.

Visstand Eems dramatisch laag

Door het vele ronddrijvende slib in het water in de Eems heeft het onderwaterleven het al tientallen jaren zwaar in de Eems. Uit een analyse die de Waddenvereniging deze maand liet uitvoeren blijkt dat de visstand in de riviermonding tot maar liefst 75% lager is dan in vergelijkbare zeearmen in het Duitse waddengebied. Het goede nieuws is dat wel alle vissoorten er nog voorkomen. Dat betekent dat en er goede kansen zijn op herstel. Gelukkig gebeurt dat ook. De komende jaren worden er in het kader van het programma Eems-Dollard 2050 verschillende grote maatregelen uitgevoerd om de vertroebeling tegen te gaan.

Tot nu toe werd er twee keer per jaar gemonitord in de Eems. Dit doet Rijkswaterstaat. Dit blijkt onvoldoende om goed te meten hoe het onderwaterleven ervoor staat en hoe het voedselweb en vis in het bijzonder reageert op de herstelmaatregelen. In 2019 laat de Waddenvereniging daarom maandelijks metingen uitvoeren in de Eems om zo een jaarrond beeld van de visstand en het onderwaterleven te krijgen. De Waddenvereniging roept wel op om de vismonitoring zo in te richten dat het herstel van het estuarium goed kan worden gevolgd. Maandelijkse monitoring geeft een compleet beeld waarmee het effect van de maatregelen uit het programma Eems-Dollard 2050 de komende jaren kunnen worden vastgesteld.

Vis als graadmeter

Net als vogels, trekken vissen ook. De visstand in de Eems of de Waddenzee wisselt dan ook per seizoen en per locatie. Er zijn vissen die er alleen in de zomer- of juist wintermaanden komen. Sommige vissoorten gebruiken de Eems en Waddenzee om er op te groeien, anderen trekken er alleen doorheen richting het zoete binnenwater om zich voort te planten. Elke vis heeft bovendien haar eigen voorkeuren qua leefgebied. Juist door die voortdurende wisselingen is het van belang om regelmatig te meten. Wanneer het goed gaat met de vis kun je dit zien als indicatie dat het onderwaterleven ook op orde is. De vis vormt zo de graadmeter voor de gezondheid van de Eems.

Twee soorten metingen

Bij de maandelijkse meetmomenten door de Waddenvereniging worden twee monitoringstechnieken naast elkaar ingezet. Rijkswaterstaat gebruikt een schip om metingen uit te voeren. Deze techniek wordt vergeleken met een nieuwe, naar verwachting meer kosteneffectieve, methode waarbij de vis met een net tussen twee boeien wordt gevangen. Van deze laatste methode is nu het vistuig verdwenen. Dat betekent dat er deze maand geen vergelijking kan worden gemaakt.

Als de nieuwe techniek een volwaardig alternatief blijkt, biedt dit mogelijkheden om naast de bestaande monitoring jaarrond betaalbare monitoring te realiseren. Voor de Eems, maar ook voor andere gebieden zoals de Waddenzee.  

Het monitoringsprogramma van de Waddenvereniging in 2019 is mogelijk dankzij bijdragen van Vattenfall Duurzaamheidsfonds en Stichting Vivace. Het project wordt wetenschappelijk begeleid door de Rijksuniversiteit Groningen en uitgevoerd door Vissers van de Kust, ZiltWater Advies in samenwerking met Buro BioConsult en de gebroeders Zeeck met hun kotter Ostetal uit Duitsland.

Bron: Waddenvereniging