Tip
Een tip of adverteren? Neem dan contact op met info@persbureau-ameland.nl.
Panagathos – Garnalenkotter en Van Rietschoten
HOLLUM – Steeds meer verhalen komen er los over de Panagathos. Bijvoorbeeld het verhaal van Cor Gransbergen, die samen met Johan Hengst en Frits van Lier door een garnalenkotter naar het schip werden gevaren, toen dat nog niet gebroken was. Het was vlak na de evacuatie van de Griekste bemanning. In opdracht van verzekeringsmaatschappijen en bergers gingen de mannen op onderzoek uit naar wat er nog te redden was van het schip.
De garnalenkotter had de mannen niet mogen vervoeren, maar deed het toch, ondanks het wilde weer. Voor zijn dappere assistentie kreeg hij achteraf nog een boete ook. Op de foto’s van de Amelander reddingboot Van Rietschoten langzij de Panagathos is te zien hoe hoog de boeg van de vrachtvaarder is. Hoe kom je ooit aan dek, was de vraag. Jaap Groenewold (hij werd Jaap Curaçao genoemd), verzekeringsagent van Doeksen, had aan Gransbergen gevraagd of hij aan boord wilde kijken of er nog wat te halen was en of hij een maat wist om met hem mee te gaan. Meteen schoot Gransbergen Johan Hengst in gedachte. Op Trinidad had hij Hengst als een aapje in een palmboom zien klimmen om kokosnoten te plukken. Die zou ook wel over de reling van een schip kunnen klimmen, was zijn gedachte. Eenmaal boven zou Hengst dan een touwladder naar beneden kunnen gooien zodat ook de minder atletische mannen aan dek zouden kunnen klimmen. Toen de garnalenkotter bij het schip aankwam hadden de drie mannen een mazzeltje. “Een lucky”, noemt Gransbergen het. Er hing een tros over de reling, die bij een eerdere poging om het schip vlot te trekken was gebroken en blijven hangen. Hengst demonstreerde dat hij zijn behendigheid nog niet kwijt was en stond in een mum van tijd aan dek. Hij struinde eerste even alleen over het schip alvorens hij de touwladder voor Gransbergen en Van Lier naar beneden wierp.
Frits van Lier weet nu te vertellen dat er geen ijzer maar mangaanerts in de ruimen lag. Dat is erg zwaar materiaal en daarom lag er in elk ruim maar een kleine hoopje.
Het schip was nog in orde nadat de Grieken van boord waren gegaan. Terwijl het op de zandrichel lag spoelde het roerige zeewater – het tij speelde hier onder één hoedje met de storm – onder boeg en hek zand weg, waarna het schip knapte. Ongeveer waar de mannen stonden brak het schip met een daverende knal doormidden. Later brak het nogmaals. “De klinkagels schoten als machinegeweerkogels door de ruimte,” weet Van Lier zich te herinneren, en: “Het schip plooide zich als een gordijn.” Ook Gransbergen staat dit breken nog helder voor de geest. Het schip begon als een gek te trillen en te bonken en Volkert Doeksen – hij was met de drie aan boord gegaan – begreep dat het foute boel was. De reder riep meteen de reddingboot op.
De mannen konden na een paar dagen verblijf op het schip, ter inspectie, veilig aan boord van de Van Rietschoten stappen. Tijdens het breken van het schip was ook de olietank gescheurd, zodat het dek en ook de touwladder zo glad als snot waren geworden. De mannen zelf waren zwart als Zwarte Piet. Doeksen, niet meer de jongste, vertikte het om zich met een veiligheidstouw om zijn middel te laten zakken op de reddingboot. De trotse zeeman weigerde en liet weten, dat als het mis zou gaan ze hem gewoon moesten laten verzuipen. De berger belandde veilig aan dek van de reddingboot. De Panagathos was verloren en de jutters hadden vrij spel.
Gransbergen nam de scheepsklok mee – “Hij loopt na 50 jaar nog als een tierelier”- en de sloepenkompas. Ook had hij de vrachtlijst en bemanningslijst veiliggesteld. Het pistool – er is op een schip altijd een wapen aan boord, veilig opgeborgen – zou ook meegegaan zijn naar Ameland, maar Gransbergen heeft het niet in zijn bezit.
De reddingboot, destijds nog met paarden gelanceerd, die de mannen oppikte en veilig aan wal zetten was de Dr. W.H. van Rietschoten onder schipper Sijtze de Jong. Aan boord waren de schipper, motordrijver Jan Herder, en opstappers Gooi Visser, Sijtze de Jong jr., Anne Bruin, Cees Visser en Arie Bunicich.
⇒ tik Panagathos in bij ZOEKEN en lees meer over de stranding
