Opgave kabinet redden kwetsbare natuur groter dan gedacht 

AMSTERDAM – Opgave kabinet om kwetsbare natuur te redden nog groter dan gedacht. Miljarden uit stikstoffonds komen waarschijnlijk te laat. Dat schrijft Greenpeace. Voor 14 strikt beschermde habitats van Natura 2000-gebieden is het nu of nooit.

Nederlandse natuur lijdt al decennialang onder de veel te hoge stikstofdepositie en voor deze 14 natuurtypen blijkt dat herstelmaatregelen niet of nauwelijks werken. Er resteert nog maar één oplossing: het drastisch omlaag brengen van de stikstofuitstoot voor eind 2025, anders is het risico op verlies van of onherstelbare schade aan deze natuur aanzienlijk. Dit blijkt uit onderzoek van ecoloog Roland Bobbink van onderzoekcentrum B-WARE in opdracht van Greenpeace. De opgave voor het kabinet op korte termijn wordt hiermee nog groter dan gedacht. Daarom roept Greenpeace minister Christianne van der Wal op tot actie, omdat de miljarden uit het ‘stikstoffonds’ waarschijnlijk te laat komen. Want een “point of no return” is nabij, aldus ecoloog Roland Bobbink.

Unieke natuur staat op omvallen

De 14 habitats zijn strikt beschermde natuurtypen die voorkomen in Natura 2000-gebieden. Zoals de zandverstuivingen op het Kootwijkerzand en de Hoge Veluwe, veengebieden zoals de Alde Feanen of de Nieuwkoopse plassen, kwetsbaar duingebied zoals de Noord-Hollandse duinen en oude eikenbossen op de Veluwe. Allemaal pijnlijke voorbeelden van natuur die steeds verder wordt aangetast. De overmaat aan stikstof verstoort het functioneren van ecosystemen met als gevolg instorting van de kenmerkende biodiversiteit. Wat dan nog rest zijn verzuurde en door stikstof overbemeste gebieden waar steeds minder voor Nederland en Europa unieke soorten leven. Hilde-Anna de Vries, Greenpeace expert landbouw & stikstof: “Natuurliefhebbers, bouwers en boeren kunnen niet langer aan het lijntje worden gehouden. Het is aan dit kabinet om de natuur die nu op omvallen staat te redden. Als de minister er niet snel voor zorgt dat alle sectoren voor eind 2025 hun stikstofuitstoot terugdringen dan is niet alleen deze meest kwetsbare natuur niet veilig, maar ook haar beleid juridisch niet veilig.”  

Tekortkomingen in het kabinetsbeleid

De stikstofplannen uit het coalitieakkoord zijn hoogstwaarschijnlijk te weinig en komen te laat. Niet alleen omdat de focus te ver weg ligt (2030), maar ook omdat het kabinet aanstuurt op ‘gebiedsgerichte processen’. Deze hebben vaak een doorlooptijd van een decennium, zo stelt het PBL, en dat is kostbare tijd die deze 14 natuurtypen niet hebben. Bovendien wordt het overgrote deel van de 25 miljard euro uit het ‘stikstoffonds’ pas beschikbaar gesteld ná deze regeerperiode en is er nog geen einddoel geformuleerd om de stikstofneerslag op álle beschermde natuur terug te dringen.

Hilde-Anna de Vries, Greenpeace expert landbouw & stikstof: “Om de meest urgente natuur te redden moet de stikstofdepositie binnen vier jaar drastisch worden teruggedrongen, de ongebruikte ruimte binnen bestaande vergunningen worden afgeschaft en mogen stikstofrechten van gesloten of gestopte bedrijven niet langer worden hergebruikt. Daarnaast moet er een verbod op handel in stikstofrechten en een stop op uitbreidingen van veehouderijen, biomassacentrales en vliegvelden komen. Vier jaar is een ongekend kort tijdsbestek en valt precies binnen de huidige regeerperiode. Het lot van de meest kwetsbare natuur ligt dus in handen van dit kabinet.”

Onderzoek naar mogelijk natuurherstel

In het rapport “Herstelbaarheid van door stikstofdepositie aangetaste Natura 2000-habitattypen: een overzicht” concludeert ecoloog Roland Bobbink, in samenwerking met collega’s van onderzoekcentrum B-WARE en Radboud Universiteit Nijmegen, dat voor 14 strikt beschermde habitats van Natura 2000-gebieden herstelmaatregelen niet of nauwelijks mogelijk zijn. Dit rapport is een vervolg op eerder onderzoek van Roland Bobbink, waaruit al bleek hoe desastreus de gevolgen zijn van teveel stikstofneerslag op de meest kwetsbare natuur. De lijst van habitats, waarvan de herstelbaarheid is onderzocht, is uitgebreid ten opzichte van het eerdere onderzoek en de opgave voor het kabinet op korte termijn blijkt nog groter dan gedacht.

Bron Greenpeace