Ingezonden – Spiegeltje, spiegeltje

HOLLUM – Een ingezonden mededeling, PA plaatst ze van harte om discussie op gang te brengen, verschillende visies op een zaak te laten zien en om zaken helder te krijgen. De verantwoordelijkheid voor de inhoud van de ingezonden brief ligt bij de afzender. Jan Ferdinand Hooikammer uit Wezep schrijft een lange brief over Ameland en de projectontwikkelaars.

Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, hoe is het met ons Waddendiamant?

Na een verblijf van 3 weken in een heerlijke bungalow op park Roosduinen bij Ballum moesten we zaterdag 12 augustus alweer terug naar het vasteland. Pogingen om op lastminutebasis ons verblijf nog iets te rekken strandden omdat alles volgeboekt was. Hoewel, we constateerden dat er nogal wat vakantiehuizen op het park rondom ons heen die weken niet eens bezet waren! Een wrang gevoel wanneer je dan het eiland toch moet verlaten!

Bijna 20 jaar komen wij nu met grote regelmaat op ons geliefd eiland. De jaarlijkse zomervakanties in het toeristische hoogseizoen maken we mee maar ook verblijven we regelmatig in een herfstvakantie op de Ouwe Pôlle. Daarnaast ervaren wij het pure Ameland tijdens de voorjaarsvakantie in een februariweek. Elk jaargetijde heeft zo zijn eigen bekoring op het eiland wat een verblijf op Ameland buitengewoon aangenaam maakt. Ondertussen hebben we in al die jaren zo ook verschillende Amelanders leren kennen waardoor het steeds weer een gevoel van thuiskomen is wanneer je vanaf de veerboot het eiland oprijdt. Het is de rust, de enorme diversiteit aan natuur met polder, bos, duinen, strand en zee als ook de cultuur en sfeer die een enorme aantrekkingskracht uitoefenen. Het eiland biedt vele mogelijkheden om te wandelen en te fietsen. De karaktervolle dorpjes hebben een eigenheid waarbinnen nog geen plaats is voor worstverkoop door een Hollandse EenheidsMaatschappij Amsterdam. De rustiek van Ameland maakt dat je zelfs de stilte hoort. Een zonsondergang tegen de contouren ( in dit geval met c ) van duin en zee, eventueel in samenspel met prachtige wolken, is op Ameland altijd weer indrukwekkend grandioos. Het kleine wordt hier groots, als je er maar oog voor hebt! Een rijkdom om te koesteren!

Maar, toch zie je ook op Ameland wat veranderen. Veel idyllische bungalows worden omgebouwd tot luxere vakantiehuizen waarvan sommige zelfs tot luxueuze villa’s. De snelheden op de fietspaden nemen toe met de komst van elektrische fietsen en scooters wat ook weer een grotere gevaarsetting met zich meebrengt. De auto’s lijken ook in omvang toegenomen en niet altijd milieuvriendelijker te zijn geworden waarvoor de parkeerplaatsen veelal te smal lijken te worden. Ook is het niet altijd een vanzelfsprekendheid meer dat het Nederlands, al dan niet met Amelands accent, de voertaal is. Op de zondagen in de zomer lijken buitenlanders bezit te nemen van Nes. De vraag komt bij dit alles op of Ameland dreigt te vervreemden van de oorspronkelijke toerist maar niet in z’n minst van de eigen bevolking.

De plannen voor een wellness-resort bij Nes van Harry Westers namens Westcord Hotel Noordsee en in samenwerking met Kontour houdt momenteel de gemoederen op Ameland flink bezig en hebben geleid tot verhitte en emotionele discussies. Verschillende particulieren en protestbewegingen vinden het project van Westers te grootschalig. Het Actiecomité luidt de noodklok omdat deze plannen schadelijk zouden zijn voor het eiland. De angst bestaat dat Ameland straks beheerst gaat worden door het grootkapitaal van projectontwikkelaars, beleggers en vastgoedbedrijven waardoor het eiland onbetaalbaar dreigt te worden voor de eigen bevolking. Het grote geld mag geen rol spelen. Alle pijlen worden nu gericht op de gemeenteraad. Echter, het is maar de vraag is of dit wel terecht is. Ook vraag ik me stellig af of men wel het juiste project aangrijpt om aan te vechten en tegen te ageren.

Een wellness-resort past niet bij Ameland, wordt beweerd. Ik betwijfel dat. De gangbare wellness-bezoekers kenmerkt zich niet door nadrukkelijk aanwezig zijn en luidruchtigheid. Deze toerist verschilt wel heel wezenlijk van een doorsnee pretparkbezoeker! Wanneer je in acht neemt dat het toerisme juist één van de belangrijkste bronnen van de Amelander economie is en zelfs voor sommige eilanders bepalend is voor hun levensonderhoud, dan zou een dergelijke vorm van toerisme van toegevoegde waarde kunnen zijn en goed passen binnen de rustiek van het eiland. Andere hotels en de middenstand zouden juist kunnen profiteren van de komst van deze toeristen. De wellnessvoorziening kan ook als een verbreding van de toeristische mogelijkheden gezien worden en als een toegevoegde waarde voor de vaste toeristen. Tijdens de commissievergadering van 14 augustus werd aangevoerd dat naast Amelanders ook veel toeristen van de vastewal de petitie hebben ondertekend tegen het plan Westers. Hieruit meent men te mogen concluderen dat dé toerist helemaal niet op een wellness-resort zit te wachten. Wanneer dit de toeristen zijn die luxueuze vakantievillá’s bezitten met een inpandige wellness, geeft dat wel te denken. Dan is het wel heel makkelijk om een petitie te ondertekenen. Wanneer de (bouw)plannen binnen de vastgestelde kaders vallen, lijkt mij dit project in ieder geval niet echt schadelijk te zijn voor Ameland. Het zou de initiatiefnemers wel sieren om de Amelander ondernemers nadrukkelijk in de realisatie van dit project te betrekken. Angst voor Amsterdamse toestanden lijkt mij in deze ook uitgesloten omdat dat een totaal andersoortig toerisme betreft. Trouwens, er kan met de komst van een wellness-resort ook op gebied van de werkgelegenheid ook een voordeeltje schuilen daar er een nieuwe beroepsmogelijkheid gecreëerd wordt! Dat kan weer een uitdaging zijn voor studerende jongeren.

Al sinds 2002 schijnt het oorspronkelijke zwemparadijs aan de rand van recreatiegebied De Vleijen na een faillissement weg te roesten, een weinig florissant uitzicht in de achtertuin van het Westcord-hotel. Vanuit het Amelandse blijken er geen initiatieven te komen waardoor het oude zwembad tot een bouwval verwordt, bepaald geen visitekaartje voor het eiland! Nu heeft Harry Westers wel het initiatief genomen en een plan ontwikkeld. Na een eerdere afkeuring blijkt het huidige plan wèl te passen binnen de door de gemeente opgestelde kaders. Is er dan nog een geloofwaardige reden om dit plan weg te stemmen? De mogelijke komst van het resort leidt tot grote ophef. Het eiland mag niet verkocht worden aan het groot kapitaal. Ameland zou niet zitten te wachten op dit soort grootschalige toerisme. Een posteractie ‘Ameland te koop? Nee!’ volgt en een actiecomité laat zich horen.

Wie verkoopt het eiland? Steeds meer zie je gebeuren dat de oorspronkelijke vakantiehuisjes worden verkocht aan goedbetalende projectontwikkelaars, vastgoedbedrijven of particuliere beleggers. Niet zelden wordt zo’n pand gesloopt om plaats te maken voor een luxueuze vakantievilla die zelfs in de goudkust op het vasteland niet zou misstaan. In een enkel geval zie je zelfs een smeedijzeren hekwerk opgetrokken worden waarmee het terrein rondom de villa zichtbaar afgebakend wordt. Bij verschillende kasten van vakantiehuizen prijkt daarbij ook het bordje van een vastgoedbedrijf. Als een dergelijk vakantiehuis in de verhuur zou worden opgenomen, dan is dat tegen astronomische prijzen. Dat deze villa’s daardoor niet verhuurd worden is dan goed denkbaar. Misschien is dat ook wel het opgezette plan waardoor ogenschijnlijk nogal wat leegstand voorkomt in deze vakantiehuizen. Maar ondertussen neigen andere verhuurders op het eiland er ook naar om ten gevolge van het fenomeen vraag-en-aanbod de huurprijzen al dan niet fors te verhogen. Het eiland wordt zo onbetaalbaar voor de oorspronkelijke toerist en Amelandliefhebbers! Moet je dat ook niet als een vorm van verkoop zien? Je haalt daarmee toch een kapitaalkrachtige en veelal ander type toerist in huis?

Alle ophef om het plan Westers leidt de aandacht af van de projecten die in Hollum gaande zijn en die in mijn ogen veel ernstigere bedreiging en meer schadelijk is voor het Amelandse toerisme. Ooit is daar een vakantiepark verkocht aan een landelijke keten, Roompot genaamd. Al vrij snel na de overname wilde Roompot dat de stacaravans van de vaste gasten zouden verdwijnen. Voor wie daar al tientallen jaren verbleven, was dat een emotioneel gebeuren. Ondertussen is dit deel van het terrein alweer door EuroParcs overgenomen dat op dit gebied een nieuw vakantiepark ontwikkelt met zogenaamde luxe duinlodges. Inmiddels is EuroParcs alweer bezig om op een bijna geraffineerde en agressieve manier de twee types lodges te verkopen aan particulieren. De lodges worden aangeboden als een mooie manier van geld beleggen. De ervaring heeft geleerd dat hier sprake is van sluw handelen en flink misleiden. Wie zich daar een lodge aanschaft, koopt een schijnbaar stuk eigendom waarover je in de feitelijke werkelijkheid effectief maar beperkt kan beschikken. Boomhiemke, dan wel Roompot, regelt de verdere verhuur en exploitaties van de lodges en daarom moeten deze wel een zekere uniformiteit behouden. Hoezo een stukje eigendom? Eigenlijk financier je de bedrijfsvoering van de projectontwikkelaar EuroParcs. Dankzij de misleidingen zijn er al een flink aantal potentiële kopers in heftige rechtszaken beland! Hier is daadwerkelijk pas sprake van grootschalig speculeren en handelen in grootkapitaal. Gezien de aanwezige (en te betalen!) faciliteiten op het park zelf kun je in alle redelijkheid afvragen in hoeverre dit commercieel project het belang van Ameland dient en in hoeverre de Amelandse economie hierin meeprofiteert! Ook voor het voormalige park Ambousen staat al een projectontwikkelaar klaar om plannen uit te voeren.

Alle ogen zijn komende maandagavond op de gemeenteraad gericht. Gezien de voorgeschiedenis staat de geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van de gemeente op het spel wanneer zij alsnog een ingediend plan dat binnen de gestelde kaders zou vallen wegstemt. Op welke manier heeft de gemeente de macht om deze projectontwikkelaars, vastgoedbedrijven en of beleggers te weren? Uiteindelijk is de gemeente ook gebonden aan wetgeving waarvan enkele misschien ook wel onder Europese richtlijnen vallen. Helaas hebben bepaalde projectontwikkelaars al vaste voet aan wal gekregen op Ameland en dan wordt het al moeilijker. Ik vraag me echter af: Wie is het eigenlijk die panden en terreinen aan deze instanties verkoopt? Voor wie speelt het grote geld een grote rol? Bij projectontwikkelaars en vastgoedbedrijven gaat het uiteraard wel om grootkapitaal waarbij flinke winsten maken een drijfveer is. Het belang voor Ameland is daarbij van ondergeschikt belang, vrees ik. Maar gaat de verkopende partij ook niet voor dat zogenaamde grote geld? En zetten verhuurders soms ook niet te hoog in met hun huurprijzen waardoor je toch een ander segment toerist binnenhaalt? Misschien moet men met elkaar toch eens in de spiegel kijken! Ik ben heel bang dat Ameland in de toekomst wel eens onbetaalbaar wordt voor de echte Amelandliefhebber. Je kunt je afvragen of de welgestelde toerist zich dan wèl zal begeven in de Amelandse cultuur en middenstand.

Laat Ameland Ameland zijn èn blijven. Daar sta ik van harte achter. Ameland is een uniek stukje paradijs in het Waddengebied en een prachtige leefgemeenschap. Daar moet je zuinig op zijn en gasten moeten dat respecteren en zich erin schikken. Investeringsmaatschappijen en projectontwikkelaars noch speculanten mogen het hier voor het zeggen hebben. Dit moet een gezamenlijke verantwoordelijkheid zijn voor de Amelandse gemeenschap. Het mag niet zo zijn dat een ieder voor zijn eigen financieel gewin gaat en het grote geld probeert binnen te halen. Het zou echt in het belang van ons dierbare eiland zijn wanneer de Amelanders, al dan niet met de écht meelevende toeristen, een gezamenlijk front zouden vormen en met elkaar de schouders eronder zetten om Ameland te behouden voor de Amelanders en de echte Amelandliefhebbers! De dreigende verdeeldheid die nu lijkt te ontstaan op het eiland zal zeker niet bijdragen aan dat behoud. In een enkel geval bespeur ik bij enkele zogenaamde actievoerders stemmingmakerij terwijl men geen uiting geeft aan een vorm van constructief meedenken om het echte probleem op te lossen. Amelanders moeten zich niet tegen elkaar uit laten spelen maar gezamenlijk de verleidingen van het grootkapitaal van investeerders en vastgoedbedrijven weerstaan. Dat geldt in geval van grootschalige projecten maar ook op gebied van woningverkoop. In een tweede stadium zou je dan van de gemeente kunnen vragen om kritisch(er) om te gaan met de vergunningaanvragen. Laat niet het grote geld drijfveer zijn. Met toegankelijke (huur)prijzen blijft Ameland aantrekkelijk voor de echte eilandliefhebbers en die zullen dan ook in de gelegenheid gesteld worden om in grote getalen te blijven komen. En ook alle kleine beetjes bij elkaar helpen!

In de commissievergadering van 14 augustus werd een citaat van Marten Toonder aangehaald: “Elke toeristische ontwikkeling heeft in zich om uiteindelijk te vernietigen waar de mensen oorspronkelijk voor kwamen.” Naar mijn mening getuigt dit citaat van een zeker conservatisme en een weinig constructieve instelling. En, het is ook niet reëel. Al in het verleden zijn er wel wat faciliteiten in bijvoorbeeld vakantiehuizen verbeterd om het verblijf nog wat comfortabeler te maken. Je moet de veranderingen wel met beleid doen. Laat zaken niet op hun beloop maar kom zelf actief met innovatieve plannen waardoor je projectontwikkelaars makkelijker buiten de deur kunt houden. En in het geval van het plan Westers zou ik adviseren om juist betrokkenheid te tonen en actief binnen het plan mee te denken om het zo pasbaar te laten zijn binnen de Amelandse maatstaven.

Met het afkeuren van het plan Westers zal het zwembad echter nog langer als bouwval blijven staan. Een sloop uit veiligheidsreden lijkt mij dan ook een logische en bijna onontkoombare maatregel. Dan dreigt ook de Vloek van de Vleijen. Dan geen wellness-liefhebbers naar Ameland maar …. met een knipoog naar Loch Ness: misschien komen er dan toch nog andere en meer avontuurlijke toeristen naar het eiland.

Jan Ferdinand Hooikammer

Wezep

Dossier Aqua Plaza