Eerste jaar Ameland van burgemeester Stoel

BALLUM – Het zit er bijna op, het eerste burgemeestersjaar van Leo Pieter Stoel. En wat voor een jaar was dat! Eentje dat je je ergste vijand niet gunt. Het werd een jaar van ongelukken en corona, een jaar waarin hij niet met het eiland kennis kon maken zoals hij had gehoopt, maar waarin hij wel zijn burgervaderschap kon tonen.

Door Jeanet de Jong

Januari 2020

Leo Pieter Stoel werd op 16 januari 2020 geïnstalleerd als burgemeester van Ameland en vrijwel meteen kreeg hij het voor de kiezen. Het begon in zijn allereerste raadsvergadering met een politieke crisis. De vriendelijke en geduldige bestuurder met een licht Groningse tongval moest toezien hoe de twee wethouders hun portefeuille inleverden. Het was de opmaat naar een turbulent jaar, getekend door een dodelijk verkeersongeval, coronamaatregelen en een meisje dat tijdens de zomervakantie in de Noordzee verdronk.

“Ik geef wel eens een adviesje mee”

Stoel over die politieke crisis: “Het kwam niet uit de lucht vallen. We wisten dat er iets speelde.” Hij stond er als burgemeester en moest dertig dagen later in de plaats van het college treden bovendien. “Dat was wel heel apart en dat was niet mijn ambitie.” Die periode was maar kort, want begin maart was het college weer compleet. Een onplezierige periode, vond Stoel zijn eerste maand. “Zo moet het niet.” De burgemeester was niet de regisseur van de gebeurtenissen; het waren de raadsfracties die met elkaar tot een voordracht van wethouders moesten komen. “Als burgemeester sta je aan de zijlijn.” Stoel zag erop toe dat alle raadsleden hun rol konden spelen. “Alle gemeenteraadsleden zijn even belangrijk, maar het zijn de partijen die het moeten oplossen.” Stoel vindt het heel belangrijk dat de politieke partijen het daar goed met elkaar over hebben, om met een gedegen coalitieakkoord verder te kunnen. Hij zat niet bij de gesprekken. “Ik geef wel eens een adviesje mee.”

“Hard op de inhoud, zacht op de relatie”

Het college is gevormd en het college werkt. Daar is Stoel content over. Hij houdt het bij: “Hard op de inhoud, zacht op de relatie.” Geen gehakketak, geen persoonlijke aanvallen. “Ik denk dat we op dit moment een goede sfeer in de gemeenteraad hebben en in het college is het niet anders.” Wat Stoel betreft ga je in de gemeenteraad het debat met elkaar aan en drink je daarna samen wat. Integriteit vindt hij een belangrijk punt. Dat is er debet aan dat hij niet net als zijn voorgangers voorzitter is geworden van verschillende verenigingen en stichtingen. Niet van de Amelander musea, niet van de plaatselijke afdeling van de KNRM en niet van de Kunstmaand. “Als je bestuurslid bent van een vereniging dan dien je het belang van die vereniging. Als je ook bestuurder bent van de gemeente dan kunnen die belangen met elkaar gaan strijden.” Hij laat zich heel graag door die clubs informeren en houdt contact met de besturen.

Om het eiland en de eilanders te leren kennen liep hij mee met excursies. Zijn vrouw Alet Doornbos gaat dan vaak met hem mee. Zo deden ze de historische wandeling door Nes en de excursie Verborgen Bunkers bij Hollum en leerden daar elke keer meer Amelanders en eiland kennen. Huisbezoeken aan jubilarissen doen ze ook graag samen. Tenzij corona spelbreker is.

Ongeluk

In februari kreeg Stoel te maken met het dodelijk ongeluk van Hollumer Leo Dokter. Dat vond hij zeer aangrijpend. De burgemeester is begaan met de ouders en familie van Leo, maar ook met de chauffeur, de eerste hulpverleners, de ambulancebroeder en de politieagent. “Iedereen kent elkaar. Twee kerken vol bij de afscheidsdienst, waar het hele eiland om de familie gaat staan. Ja, dat vond ik imponerend.” De burgervader ging naar de condoleance en zat in de Herenwegkerk voor de dienst.

Er stond een cursus crisisbeheersing op het programma, maar die blies Stoel maar even af. Het coronavirus kwam het land binnen en ook Ameland kreeg met maatregelen en zelfs besmettingen te maken. Onder druk beslissingen nemen, verantwoordelijkheid pakken, communicatie; het oefenen ging noodgedwongen on the job. Dit voorjaar ervoer Stoel als hectisch en een heel bijzondere ervaring. In de beginperiode van de coronacrisis vroeg dit een derde of meer van zijn tijd en met het oplaaien van het aantal besmettingen is hij er in december nog steeds wel druk mee.

Richtlijnen

De gemeente publiceerde een video waarin de burgemeester opriep om niet naar het eiland te komen. “Dat was een lastige beslissing,” erkent hij. Eentje die niet bij iedereen in goede aarde viel. De minister-president had opgeroepen niet op reis te gaan, maar Ameland was geen code roodgebied, er lag geen reisverbod. De ene burger riep dat het eiland moest worden afgesloten en de andere wilde het tegenovergestelde. Dit voorjaar gaf de burgemeester het advies om niet te komen. Ameland was toen nog vrij van het virus. Inmiddels hangt de coronavlag er heel anders bij en beleeft het eiland een golf aan besmettingen. Een nieuwe video is nog niet gepubliceerd.

“Mijn benadering is steeds: mensen houd je aan de richtlijnen. Wees je bewust van je eigen verantwoordelijkheid.” Dat komt overal terug, in alle branches, bij alle eilanders, meent Stoel. Hij maakt zich best wel zorgen, maar blijft zoeken naar de balans tussen maatregelen en teugels laten vieren waar het kan. Ameland beleefde een druk zomerseizoen, inclusief spandoeken in de dorpen die om anderhalve meter afstand verzochten en gemeentelijke graffiti met dezelfde boodschap op de straten. De terrassen mochten worden uitgebreid; het was een voorbeeld van Amelander maatwerk. Wat coronabesmettingen betrof laveerde Ameland goed de zomer door. Toch trok er een schaduw over de julimaand.

“Het was heel verdrietig”

Op een mooie zomeravond werd een meisje van 14 meegesleurd in zee. Een week later werd haar lichaam gevonden. Het vergde veel van de burgervader, die er lang niet altijd droge ogen bij hield. Hij leerde het eiland er wel beter door kennen. Nog altijd is hij onder de indruk van de samenwerking tussen de vele organisaties, midden in de nacht van 11 op 12 juli en de dagen daarna. Het mooiste voorbeeld vindt hij de lifeguards die met hun vierwiel aangedreven gele bakken op het strand reden om te zoeken. Jonge mensen zonder ervaring met rijden over strand in het donker richting de oostelijke punt. Dat zij bij de zoektocht werden bijgestaan door brandweerlieden die met hun lokale kennis als bijrijder de auto instapten, vond Stoel ontzagwekkend. “Met mekaar op zoek. Fantastisch!”

Die nacht was Stoel in het Strandhuys, waar ook de moeder van het meisje zat. Zij werd ondersteund door politieagenten. Vanuit het strandpaviljoen werd ook het zoeken gecoördineerd. Die hele week stond de politie paraat om de familie te helpen. Tot het moment dat het meisje gevonden werd en ook daarna nog. Stoel: “Het was heel verdrietig.” Hij bezocht de begrafenis in Duitsland. Vanwege de coronamaatregelen mochten er maar 50 mensen bij aanwezig zijn. Namens Ameland zaten Leo Pieter Stoel en Alet Doornbos daar. “Dat hebben we samen gedaan. Het was een indrukwekkende week.”

Paar opstekers

Gelukkig waren er ook wat opstekers. Naast alle droefenis en spannende maanden was er wel een en ander om je over te verkneukelen. De burgemeester noemt Hollum, het dorp dat bijna het mooiste dorp van het land werd en zich een van de vijf allermooiste dorpen mag noemen. “Daar heb ik de voorzitter van Dorpsbelang mee gefeliciteerd. Toppie!” Dat hij tweemaal op één dag symbolisch het eerste kievitsei in ontvangst mocht nemen vond hij ook wel geinig. En een unicum. Hij leerde er, met plezier, de sompige weilanden van Ameland door kennen. Op de fiets – de burgemeester fietst naar zijn werk – in de regen naar Buren, zonder laarzen in de fietstas. “Vond ik wel leuk om te doen,” zegt hij met een grijns van oor tot oor.

Op naar jaar twee

Dit eerste jaar is een langgerekte kennismakingsperiode geworden, waarbij hij op een aantal vlakken heel erg de diepte in moest. Komend jaar zal voor een deel in het teken van voortgaande kennismaking staan. Stoel moet alle evenementen nog meemaken, alle leuke activiteiten die in 2020 moesten worden geannuleerd.

Met Alet samen maakte hij al menig fietstocht en hij houdt van wandelen. Ook is hij gek op mooie verhalen over de rijke historie van het eiland. De nieuwbakken burgemeester waardeert de open ontvangst die hij heeft mogen ervaren.

Wat hem heel erg aanspreekt is de instelling van de eilanders om er het beste van te maken en om elkaar daar waar nodig te ondersteunen.

Stoel brengt vriendelijkheid, integriteit en geduld mee en een luisterend oor om afwegingen te maken op basis van goed luisteren en spreken met velen.

Zorgen om corona

De burgemeester wil nog wel iets kwijt over hoe het vermaledijde coronavirus en de oplopende besmettingen op Ameland. "We horen dat er op diverse plekken op het eiland mensen bij elkaar komen, het gezellig hebben en niet altijd de richtlijnen in acht nemen. We maken ons daar zorgen over, zeker omdat we zien dat het aantal besmettingen op Ameland sterk toeneemt. Eén persoon besmet teveel andere mensen en we moeten er met elkaar op toezien dat we die verspreiding stoppen door ons nog beter aan de richtlijnen te houden. Niet meer dan twee mensen thuis ontvangen (tijdens de Kerstdagen drie), afstand houden, handen wassen en bij klachten thuisblijven."

Stoel tot slot: “Ik wens iedereen ondanks de beperkingen waar we mee te maken hebben toch fijne kerstdagen, een prettige jaarwisseling en een fijn en gezond 2021 toe.”