De Schoolbus

Verhaal over de BWS

Hans Sparrius

Naar de BWS gaan betekende voor mij als Hollumer scholier in de tweede helft van de jaren vijftig, vijf dagen per week met de schoolbus naar Nes vice versa. De bus was eigendom van de firma Visser/ Ridder & co en werd bestuurd door even vakbekwame als onverstoorbare chauffeurs.
Onverstoorbaar, want de dagelijkse ritjes vonden steeds plaats onder ongetemperde samenzang van de jeugdige passagiers. Het liedrepertoire stond vast: smartlappen met een zilte inslag. Als de klok van Arnemuiden, Zeeman o zeeman, Op het strand stil en verlaten, u kent ze wel want ze vormen nu de vaste nummers van elk zeemanskoor. Maar één enkele keer herinner ik mij, kon de chauffeur het echt niet meer harden en klonk dreigend vanachter het stuurwiel:”Hei, stil jimme!”, wat zijn uitwerking niet miste.
Dat de jeugd graag grensverleggend bezig is, mag als bekend worden verondersteld. Zo gebeurde het tijdens een rit vanuit Nes, dat het gedrag van de passagiers volgens de chauffeur het toelaatbare ruim overschreed. Nadat Ballum was gepasseerd, stopte hij en na een krachtig: “In nou **** allegaar d’r uut”, konden we te voet verder. Nu was op die plaats juist de weg opnieuw bestraat. Langs de kant lagen nog in hopen de oude klinkers. Uit protest werden die toen op de weg gegooid. Dit werd gezien en doorgegeven aan de Hollumer politieagent. Deze sprong dadelijk op zijn dienstrijwiel en reed de baldadige schare tegemoet. Hij sommeerde ons op barse toon dadelijk om te keren en de stenen van de weg te halen. Braaf sjokten we de twee kilometer terug. Bij sommigen kwamen zelfs de waterlanders tevoorschijn, want met de politie in aanraking komen op die leeftijd was in de jaren vijftig nog een traumatische ervaring, een zondeval die aan alle jeugdige onschuld abrupt een einde maakte.
Bij het moderne verkeer behoren onvermijdelijk verkeersongelukken. Dat was in de jaren vijftig ook al de mening van een inwoner van Hollum die zichzelf als helderziende presenteerde. Zo vertelde de man rond hoe hij gezien had, dat binnen niet al te lange tijd, de schoolbus op de zogeheten hoge dijk tussen Ballum en Nes van de weg zou raken en dat er slachtoffertjes te betreuren zouden zijn. Er ontstond enige onrust onder de ouders van de busscholieren, maar die moest al gauw wijken voor de Amelander nuchterheid.
Die zelfde hoge dijk betekende soms een probleem voor het rijdend materieel van Visser / Ridder & co. Deze bussen waren toen – als ik me wel herinner – vooroorlogse exemplaren uit het Verenigd Koninkrijk met nog slechts een gering motorvermogen. Bij tegenwind van enige betekenis leverde dat een waar gevecht op tussen de overjarige bus met zijn wild schakelende chauffeur en de elementen. Elke keer was het weer spannend: zou het vehikel uit zichzelf de dijk overkomen of zouden we moeten duwen? En ja, het lukt steeds weer al was het soms op het nippertje.
Pesten onder de schoollieren kwam ook toen voor. Mij overkwam dit onheil in mijn eerste jaar op de BWS. De pestkop ging in de bus steevast achter mij zitten en schopte mij dan in de rug, via de ruimte tussen leuning en stoelzitting. Protesteren had geen effect. Toen maakte bij weer zo’n plaagcessie zich de toorn van mij meester. Woedend draaide ik me om en gaf, zonder dat eigenlijk echt te willen, de pesterige reisgenoot een krachtige vuistslag recht op de neus. Een hevige neusbloeding was het gevolg en – wellicht mede daardoor – bleef een geweldadige tegenactie uit. “T’is dien eigen skuld” werd het bloedende slachtoffer allerwegen toegevoegd. Van de plaaggeest heb ik nooit meer last gehad.
Zo kregen wij tijdens onze dagelijkse busritten van en naar de BWS lessen in praktische levenservaring en op die manier droegen deze ritjes bij aan het oude onderwijsideaal van Seneca: non scholae sed vitae descimus – wij leren niet voor de school maar voor het leven.