Amelands dialect op Wereldomroep

BALLUM – Tjeerd Kooiker uit Buren en Jacob Bakker uit Hollum komen samen met Mathilde Jansen op de Wereldomroep. Kooiker en Bakker zijn de echte Amelanders van het trio en Jansen is de samenstelster van het boek “Een echte Amelander spreekt dialect.” Menno Hoeboer van de Wereldomroep sprak met de drie op vrijdagmiddag in café Nobel.

Oost en West zitten aan één tafel en Hoeboer vangt de verschillende uitspraak van het Amelands in zijn microfoon. Hij laat Kooiker Òòd hòòt op sòder zeggen en ontlokt Bakker de westerse tongval van hetzelfde zinnetje: Oäd hoät op soäder.

Bakker heeft zijn eigen theorie over het ontstaan van de verschillen. De mensen waren vroeger niet zo uithuizig, vertelt hij. Met de grote huishoudens van toen had de huisvrouw meer dan genoeg te doen. Ze had wel wat anders aan haar hoofd dan ‘ur op uut.’

Tjeerd Kooiker verklaart de verhollandsing van het dialect. Hij vertelt over de kinderen van deze tijd die aan de vaste wal studeren en in aanraking komen met andere mensen en andere talen. “Veul Amelanders slaan het Amelands over,” weet Kooiker. Ze voeden hun kinderen Nederlandstalig op en richten zich op het Engels omdat je daar buiten Ameland meer aan hebt.

Jongeren spreken nog veel Amelands, heeft Jansen tijdens haar onderzoek ontdekt, al zijn oude woorden verruild voor eigentijdse varianten. De skutteldoek is theedoek geworden en hulsten werden klompen.

Bakker is content dat Jansen de moeite heeft genomen het Amelands te bestuderen en er een boek over te schrijven. De Fryske Akademy doet te weinig aan deze taal, meent de Hollumer. De herziene uitgave van het Amelands woa’deboek had allang op de plank moeten staan, maar de Akademy trekt er nog steeds geen geld voor uit.

Het interview van Hoeboer met Jansen, Kooiker en Bakker komt in het programma Nieuwslijn Magazine van de Radio Nederlandse Wereldomroep (RNW), te vinden via www.rnw.nl wanneer de uitzending precies is kon Hoeboer niet zeggen.

Vrijdagmiddag was Mathilde Jansen in boekhandel De Hoge Stoep en signeerde ze haar boekje.

>>> lees hier over de Texelse die op Ameland signeerde

>>> beluister hier Mathilde Jansen op Omrop Fryslân in een uitzending die gaat over het dialect, maar waar wel erg veel aandacht aan het sunneklaasspeulen wordt besteed

© Persbureau Ameland 2010,
op dit artikel rust copyright.