Amelander Kunstenaar Gonneke Braakman: ‘Ik ontdek elke dag weer iets nieuws op het eiland’

Ameland oefent een bijzondere aantrekkingskracht uit op mensen. Dat het eiland veel kunstenaars trekt is dan ook niet zo gek. De kenmerkende geur van het Wad, de uitgestrekte stranden waar je verstilling kunt vinden, de lichtinval op het water en de afwisselende natuurgebieden zijn een bron van inspiratie. De Amelander Kunstenaars leggen de magie van het eiland vast in schilderijen, sculpturen en fotografie.

De komende periode gaan we met verschillende Amelander kunstenaars in gesprek. De eerste kunstenaar die we spreken in deze reeks is Gonneke Braakman(1954). 

‘Hoewel ik geen geboren Amelander ben, is het eiland toch alweer bijna een halve eeuw mijn thuis. Nu ben ik met pensioen, maar ik heb altijd in het onderwijs gewerkt. Zo ben ik ook op Ameland terecht gekomen. Ik ging hier op de basisschool aan de slag en ben altijd op het eiland gebleven.
Ik schrijf met veel plezier voor de Amelander, en een jaar of zes geleden werd ik gevraagd of ik mij wilde aansluiten bij de Amelander Kunstenaars.
De Amelander Kunstenaars bestaan sinds 2011. Het is een collectief van 30 kunstenaars. Drie jaar geleden hebben we dan ook ons tienjarig bestaan gevierd met een expositie in het Natuurcentum Ameland. We werken inmiddels samen met de Amelander musea en hebben tijdens Kunstmaand Ameland in november onze eigen expositie locatie bij Ritskemoei, de kampeerboerderij van de familie Metz in Buren aan de Kooiweg.’

‘Wij opereren als groep grotendeels zelfstandig. We hebben sinds kort onze eigen panelen en verlichting en suppoosten zelf bij onze expositie(s). De familie Metz is -eigenlijk- onze “hoofdsponsor”, samen met verschillende andere bedrijven op het eiland die ons helpen de exposities te verwezenlijken. Wat dat betreft verkeren wij in buitengewoon plezierige omstandigheden.
De kunstenaars zijn tijdens de exposities dus ook vaak aanwezig op de locatie. Daardoor kan de bezoeker echt met de kunstenaar in gesprek gaan.
De afgelopen dertien jaar heeft onze groep kunstenaars zich steeds verder ontwikkeld. Er wordt prachtig werk gemaakt dat heel divers is. Van schilderijen en sculpturen tot keramiek en foto’s. Het is geweldig dat we steeds meer mooie reacties krijgen en dat er veel verkocht wordt.’

‘Ameland is voor mij een prachtige plek, waar ik elke dag weer iets nieuws ontdek. Met mijn twee hondjes loop ik door het bos en dan verwonder ik mij over van alles. In 2013 was er een hevige westerstorm waardoor de bomen als luciferstokjes omvielen. Dat vond ik zo’n indrukwekkend gezicht. Dat wil ik dan vastleggen.
En afgelopen winter heeft het zo vreselijk geregend dat er meren zijn ontstaan in het bos, die er eerder niet waren. Daar sta ik dan echt met verbazing naar te kijken en dan weet ik al: hier maak ik een schilderij van.
Mijn werk is figuratief. Ik word getrokken door wat ik tegenkom. Daar ga ik helemaal niet bewust naar op zoek, het overkomt me gewoon. Dat hoeft helemaal niet ver van huis te zijn, want ik woon in een commandeurshuisje en dat heb ik al vijf keer geschilderd, in alle seizoenen. Ik hou sowieso erg van de Amelander huisjes.
Maar de mensen op het eiland inspireren mij ook. Ik maak dan ook wel portretten van Amelanders. Zo schilderde ik Pieter Smit, de directeur van de Kunstmaand, tijdens het jubileumjaar. Ik benader ook weleens mensen die ik karakteristiek vind en die ik graag zou schilderen.
En ik heb iets met bomen. Bij mij in de straat noemen ze me wel een bomengek. Dan sta ik weer te genieten bij de iepen in onze straat. Ook achter ons huis staan twee grote iepen. Ik zou mij niet kunnen voorstellen dat die er niet zouden zijn. Bomen zijn mij erg dierbaar.’ 

‘Als ik dan aan het wandelen ben en ik zie iets waar ik iets mee heb, of het licht is erg mooi, dan maak ik daar een foto van. Later ga ik dan kijken naar die foto, om te ontdekken of ik er iets van kan maken. Meestal werk ik met olieverf op groot formaat doek.
Het schilderen doe ik in mijn atelier. We hadden het geluk dat we een stukje mochten aanbouwen aan ons huis en dat werd mijn werkplek. Dat is fantastisch, want dan kan ik alles lekker laten liggen en meteen weer aan het werk als ik daar aan toe ben. Overdag ben ik meestal buiten. Dan werk ik in onze grote groentetuin terwijl de kippen om me heen scharrelen, of ik loop met de honden. ’s Avonds zet ik dan de daglichtlamp aan en dan ga ik aan de slag.’

‘Mijn werk is honderd procent geïnspireerd door Ameland. Als ik op vakantie ben, maak ik ook wel wat, met pastel of krijt. Maar dat is niet wat ik exposeer. Je kunt wel zeggen dat Ameland mijn muze is. Ik word enorm door het eiland geïnspireerd. Voor mij ligt die inspiratie niet op het wad of het strand. Dat vind ik te kaal, dan gebeurt er, in mijn ogen, te weinig. Er moet iets zijn waar de focus op ligt. Dat kan van alles zijn. Amelanders herkennen vaak ook direct de plek die ik geschilderd heb. Zo heb ik de schuur geschilderd bij de eendenkooi. Het licht viel daar heel mooi op en er stonden wat bomen bij. Het is helemaal niet een opvallende of per se bijzondere plek. Toch herkende men het meteen.
Ik word vaak gegrepen door de natuur die van alles uitspookt en haar eigen gang gaat. Zoals die spontane bosmeren, waar je niet alleen bomen boven maar ook in de weerspiegeling van het water ziet. Er zwemmen zelfs eenden in het bos. Dat vind ik fascinerend en hoewel ik dan altijd denk dat ik dat helemaal niet kan schilderen, lukt het uiteindelijk toch.
Het is ook een proces dat continu doorgaat. Want hoewel ik nu bezig ben met een schilderij, ben ik in mijn hoofd alweer bezig met een ander. Toch zal dat nog even moeten wachten, want ik kan zo een half jaar of driekwart jaar bezig zijn met een schilderij.
Mijn kunst maak ik zodat je kunt wegdromen bij een plaatje. Ik probeer er een gevoel mee op te roepen. Ook is het voor mijzelf een manier om herinneringen vast te houden. Zo heb ik in mijn kamer bijvoorbeeld een schilderij hangen dat mij herinnert aan een goede vriendin die overleden is. Of maak ik een schilderij van een oud huisje dat een aantal maanden later afgebroken blijkt. Dan heb ik de herinnering vastgelegd en blijft het toch nog enigszins voortbestaan. Het doet soms ook best wel zeer om een schilderij te verkopen. Het is een hele eer, maar het is ook afscheid nemen.’

‘Toen ik op de middelbare school zat deed ik eigenlijk niets anders dan tekenen. Mijn examen leverde voor het kunstvak dan ook een 9 op, wat net genoeg was om de rest op te krikken. Daarna ben ik een opleiding gaan volgen om les te kunnen geven op de basisschool. Ik werd juf, kreeg een gezin en een baan. En hoewel ik nog wel tekende, was ik vooral met heel veel andere dingen druk. Uiteindelijk heb ik wel heel bewust de keuze gemaakt om mij toe te leggen op het schilderen. Dat ben ik toen zo veel mogelijk gaan doen. Ik ben autodidact en ontdek nog steeds elke dag nieuwe dingen. Ik ben ook een beetje te eigenwijs om op les te gaan en vind het juist leuk om steeds nieuwe manieren en technieken te onderzoeken.
Daarna ben ik in de organisatie van de Amelander Kunstenaars gerold. Ik houd mij onder andere bezig met de organisatie. En zo doen verschillende kunstenaars weer verschillende dingen voor de groep. Valta, een van de Amelander Kunstenaars, heeft bijvoorbeeld onze geweldige website voor ons gemaakt, zodat we ook op die manier mensen kunnen bereiken met ons werk.
Ik vind het heel leuk om alle kunstenaars zo te zien opbloeien. Ze zijn gedreven, en ze maken prachtige kunst. Het mooie van Ameland is dat het elke dag weer anders is. Dat zie je ook terug in het werk. We zijn met dertig kunstenaars, maar iedereen maakt weer iets anders. Ik ben daar heel trots op.’

De volgende expositie van de Amelander Kunstenaars “Zomer Vol Kunst” staat gepland van 1 juli tot en met medio oktober, wanneer Het Amelander Cultuurmuseum aan het kerkplein in Nes weer open gaat voor bezoekers. Ook tijdens deze expositie zijn er kunstenaars aanwezig om te vertellen over hun werk. 

https://www.amelanderkunstenaars.nl/