200 jaar KNRM in beeld: tentoonstelling in 13 maritieme musea door het hele land

‘Redders op zee’ met werk van Jeroen Hofman en Robin de Puy geeft intiem inkijkje in werk en omstandigheden van vrijwillige helden van de KNRM.

13 Nederlandse maritieme musea brengen dit jaar gezamenlijk een eerbetoon aan de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM). Om de 200e verjaardag te vieren zoomen zij in op heden en verleden van de KNRM; die jaarlijks meer dan 2.500 keer kosteloos in actie komt bij noodmeldingen van opvarenden van schepen in de plezier- en beroepsvaart en andere watersporters op zee en het ruime Nederlandse binnenwater.

Met ‘Redders op zee’ maken de 13 musea door het hele land tentoonstellingen. De 1.400 vrijwilligers van de KNRM spelen de hoofdrol in de exposities, de portretfotografie van De Puy en de landschapsfotografie van Hofman, aangevuld met ingekleurde historische fotografie vanuit de KNRM archieven. Ieder museum vult de expositie in op basis van eigen thema’s en collecties, waarbij de fotografie de verbinding vormt tussen alle musea. Op 22 februari is de feestelijke opening van de eerste tentoonstelling in Het Scheepvaartmuseum te Amsterdam. 

Topfotografen aan boord

De hedendaagse fotografie is gemaakt door twee Nederlandse topfotografen: Jeroen Hofman en Robin de Puy. Hofman is met zijn camera op tour gegaan langs alle reddingstations van de KNRM. Hij heeft de locaties, de vloot en de omgeving van de reddingsstations in beeld gebracht waardoor de werkplekken op land en water van zoveel vrijwilligers zichtbaar worden. Hij doet dit vanuit zijn favoriete perspectief: van bovenaf.

Diezelfde vrijwilligers, de redders, worden op persoonlijke wijze vastgelegd door De Puy. De Puy heeft de redders uitgenodigd om hun overlevingspakken en reddingsvesten in de kast te laten en zichzelf te laten zien zoals zij zijn in het dagelijks leven. Het gezicht van de redder, zonder afleiding van de KNRM kleding en logo’s. Deze indrukwekkende portretfotografie komt door de keuze voor zwart-wit nog sterker binnen bij bezoekers. 

Rick Slijk, schipper van KNRM reddingstation Hoek van Holland: “ik vind het een eer om één van de geportretteerden te zijn in het jubileumboek. Het portret laat zien dat de KNRM vrijwilligers, naast redder ook vader kunnen zijn, die op de gekste tijden en soms in gevaarlijke omstandigheden hun gezin achterlaten op weg naar een redding. De impact van het reddende werk op de levens van de vrijwilligers kan groot zijn. Het is mooi dat dit met deze foto wordt gesymboliseerd in het boek.”  

De historische fotografie komt uit de archieven van onder andere de KNRM en omvat beelden van de afgelopen eeuwen van de vloot, reddingsoperaties en redders. Deze beelden zijn door colorist Jakob Lagerweij voorzien van kleur.

Lagerweij: “Door een zwart-wit foto in te kleuren, geef je het beeld een nieuwe dimensie. Je kunt je daardoor veel beter verplaatsen in vroeger tijden.”

Bijzondere samenwerking musea

Elk museum zal op individuele wijze onderwerpen en objecten uitlichten uit de eigen collectie en eigen regionale verhalen vertellen, gekoppeld aan de KNRM-reddingstations in de omgeving. Van roeireddingsboten, oude donatie affiches en schilderijen met hun historische verhalen, tot moderne vaartuigen van de KNRM en de verhalen van vroegere en huidige vrijwilligers. De museumbezoeker krijgt zo door het hele land een diverse kijk op de vloot, de taken en de vrijwilligers van een organisatie die al die jaren volledig zelfstandig functioneert als goed doel zonder financiële steun van de overheid.

Jacob Tas, directeur KNRM: “Echt geweldig dat de musea zulke grote zichtbaarheid realiseren voor de maatschappelijke impact van hetgeen de KNRM al 200 jaar doet. Dit doet recht aan het harde werken en alle persoonlijke verhalen van al die mensen die bij het reddingswezen betrokken zijn. En het laat ons ook nadenken over de toekomst: hoe houden we onze wateren ook de komende 200 jaar veilig?”

Namens de samenwerkende musea zegt Michael Huijser, directeur van Het Scheepvaartmuseum: “In dit jubileumjaar staat er geweldig veel moois op de planning om de KNRM te vieren. Deze tentoonstellingen in de samenwerkende musea zijn daarbij bedoeld als een cadeau aan de KNRM: we kunnen in al onze musea met deze prachtige foto’s mensen verder laten kennismaken met wat deze organisatie al 200 jaar doet. Zo verbinden we heden met verleden en kleur met zwart wit: dit alles om te laten zien dat de KNRM nog steeds zeer relevant is vandaag de dag.”

De samenwerkende maritieme musea zijn: 

Fries Scheepvaartmuseum, Sneek 
Het Scheepvaartmuseum, Amsterdam
Het Zuiderzeemuseum, Enkhuizen
Maritiem Centrum Abraham Fock, Ameland
Maritiem Museum Rotterdam 
Maritiem MuZEEum Zeeland, Vlissingen
Museum ’t Fiskerhûske, Moddergat
Museum Katwijk 
IJmuider Zee- en Havenmuseum
MuZee Scheveningen 
Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers, Den Helder 
Visserijmuseum Zoutkamp
Zandvoorts Museum

De volledige programmering, activiteiten en tentoonstellingen van alle deelnemende maritieme musea zijn te vinden op: www.reddersopzee.nl.

Foto (C): Jeroen Hofman