Ameland milieujut veel

LEEUWARDEN – Ameland is goed bezig wat het opruimen van de rommel uit de containers van de MSC Zoe betreft. Van alle Waddeneilanden kreeg Ameland de meeste troep te verstouwen en milieujutte Ameland de meeste kilo's. Tot en met maart is er totaal 994 ton van de stranden, uit de duinen en van de Friese en Groningse kust opgeruimd.

Texel bleef relatief schoon en haalde 6 ton rommel van het strand. Vlieland had meer last van plastic en rommel uit de containers en ruimde tot eind maart 60 ton op. Terschelling zocht 251 ton troep bij elkaar en Ameland jutte 354 ton spul dat vanuit de containers op strand belandde. Op Schiermonnikoog werd 266 ton gemilieujut en van de kust werd nog eens 57 ton opgeruimd. Daarmee is het nog niet gedaan met het milieujutten, want nog lang niet alle containers zijn geborgen.

Schadelijke stoffen

In het Duitse deel van de Noordzee is een van de twee containers met dibenzoylperoxide geborgen. Een container met lithium-ion-batterijen is nog niet teruggevonden. Wel zijn er losse batterijen opgevist. In totaal zijn in het gebied 269 delen van containers geborgen, waaronder negentien grotendeels volledige containers.

Nederland en Duitsland

Ongeveer twee derde van de verloren lading is in de Nederlandse wateren beland en de rest op Duits grondgebied. MSC beschouwt de berging in beide landen als één operatie. De Duitse overheid hanteert dezelfde uitgangspunten voor berging en afhandeling als in Nederland worden toegepast. Er zijn 269 geïdentificeerde containerdelen met unieke containernummers geborgen. Bij de containerramp is naar schatting zo'n 3.436 ton afval in zee beland. Dat betreft de containers zelf en hun inhoud. Tot nu toe is minstens 2.068 ton afval afgevoerd van het Duitse- en Nederlandse deel van de Noordzee, Waddeneilanden en het vaste land.

Berging door vissers

Door de verzekeraar en de reder worden een aantal vissers ingezet om tijdens de bergingswerkzaamheden vrijgekomen drijvend afval op te vissen. Vissers kunnen met een certificaat van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) drijfvuil van MSC Zoe opruimen. Daarnaast is het Bergingsbedrijf (BMT) momenteel in overleg met de visserijsector (Nederlandse Vissersbond) over de mogelijkheden voor vissers om te helpen bij het opruimen van afval op de zeebodem. Daarbij wordt er eerst gekeken naar opties voor een pilot met één visserskotter.

Schadeafhandeling

Rijkswaterstaat coördineert de schadeafhandeling voor overheidspartijen en natuurbeherende natuurorganisaties. Ook zorgt Rijkswaterstaat voor ondersteuning bij de voorbereiding van claims in verband met gemaakte kosten voor het lokaliseren, markeren en opruimen van lading van de MSC Zoe. Verder treedt Rijkswaterstaat op als penvoerder in de contacten met de verzekeraar van de MSC Zoe.

De Waddeneilanden hebben inmiddels een claim ingediend van 225.000 euro voor kosten die ze hebben gemaakt vanwege de opruimacties.

De onderhandelingen over de schadeafhandeling met MSC en hun verzekeraar zijn nog steeds gaande. Hierbij wordt ook gekeken naar een extra vergoeding voor het 'Fishing for Litter' project.

Opruimen en schoonmaken

Het opruimen en schoonmaken van de stranden, dijken en kwelders gaat nog steeds door.

Bij alle strandovergangen van de Waddeneilanden staan containers waarin bezoekers van het strand afval kunnen deponeren. Hierin wordt echter vrij weinig afval verzameld, omdat er de laatste tijd relatief weinig aanspoelt. Ook op de zeedijken en in de kwelders spoelt momenteel niet veel afval aan. Veel aandacht is besteed aan de kleine plastic deeltjes. Op Schiermonnikoog is succesvol gewerkt om met een speciaal voor dit doel ontwikkelde 'maaiklepelzuiger' om zoveel mogelijk van dit plastic uit het zand te filteren. Vanwege het broedseizoen is daar nu tijdelijk mee gestopt.

MSC Zoe

Op 2 januari 2019 sloegen 342 containers van de MSC Zoe in de Noordzee boven de Waddeneilanden overboord. De afhandeling van dit incident wordt met alle betrokken bestuurders afgestemd in het Bestuurlijk Wadden Overleg+ (BWO+) van de Coördinatie Regeling Waddenzee (CRW). In het BWO wordt de voortgang van de berging van de containers, de schadeafhandeling en het schoonmaken en opruimen besproken. Het BWO bestaat uit de directeuren van de Veiligheidsregio’s Fryslân, Groningen en Noord-Holland Noord, Rijkswaterstaat, de Kustwacht en drie burgemeesters die Groningen, Noord-Holland Noord en Fryslân vertegenwoordigen. Voor de bestuurlijke afstemming met betrekking tot de containers wordt het BWO uitgebreid met een vertegenwoordiger van de vier betrokken waterschappen, een vertegenwoordiger van de vier betrokken terrein beherende organisaties en een Friese ‘wal’-burgemeester (BWO+). Het overleg wordt voorgezeten door dhr. Henk Jan Bolding, burgemeester van de gemeente Het Hogeland.

BWO

Wie zitten er eigenlijk in dat BWO en praten regelmatig met elkaar over de zeecontainerkwestie?

BWO CRW (regulier) (bestaande BWO van de CRW)

• H.J. Bolding, burgemeester gemeente Het Hoge Land (voorzitter)
• Rian van Dam, burgemeester Gemeente Hollands Kroon
• Bert Wassink, burgemeester gemeente Terschelling
• Wim Kleinhuis, directeur Veiligheidsregio Fryslân
• Martin Smeekes, directeur Veiligheidsregio Noord-Holland Noord, plaatsvervanger Dennis Overgaauw
• Wilma Mansveld, directeur Veiligheidsregio Groningen
• Mieke Attema, directeur Rijkswaterstaat
• Ronald J. Blok, directeur Kustwacht (Hij wordt vervangen na 1 juni door Jan van  Zanten)
• Bram Streefland, ministerie LNV
• Pieter Ros, waterfunctionaris CRW
• Ron Veenstra, secretaris CRW

BWO plus (nafase containers) CRW (onderstaande personen zijn toegevoegd voor de nafase containers)

• Jesler Kiestra, directeur Staatsbosbeheer
• Oeds Bijlsma, dijkgraaf Wetterskip Fryslân
• Roel Sluiter, burgemeester gemeente Harlingen
• Gerben van Alst, afdelingshoofd crisisbeheersing Veiligheidsregio Fryslân (TWO voorzitter).

Dossier Zeecontainers