Jaarplank staat op 2022

FRANEKER – In het Planetarium van Eise Eisinga in Franeker is het elke jaarwisseling weer spannend of de raderen de jaarplank verschuiven. En elk jaar doet hij dat perfect, zo ook van 31 december 2021 op 1 januari 2022. De jaarplank heeft maar 23 jaartallen, zodat elke 23 jaar de plank geschuurd en opnieuwe geschilderd moet worden, volgens de instructies van Eisinga (Dronrijp, 21 februari 1744 – Franeker, 27 augustus 1828). De amateur-astronoom was tijdgenoot van Hidde Dirks Kat van Ameland (Hollum, 14 juni 1747 – Hollum, 17 januari 1824).

Eisinga wilde de mensen een juist beeld van het zonnestelsel geven en bouwde daarvoor een planetarium. In die tijd heerste er angst dat de aarde uit zijn baan geslingerd zou worden, omdat op 8 mei 1774 Mercurius, Venus, Mars, Jupiter en de maan in de vroege ochtend dicht bij elkaar aan de hemel stonden. De aarde werd niet weggeslingerd en Eisinga bouwde zeven jaar over zijn planetarium om de hemellichamen aanschouwelijk te maken. Vanaf 1781 tot de dag van vandaag geeft het planetarium zeer nauwkeurig de banen van de zes planeten uit ons zonnestelsel. Na de voltooiing van het planetarium werd de planeet Uranus ontdekt, maar daar was geen ruimte meer voor in het model.

⇒ bekijk hieronder de timelaps van dit jaar

⇒ bekijk hier het aanpassen van de jaarplank in 2018