Fotografe Jantina Scheltema: ‘Een foto is meer dan een plaatje, het is een tijdcapsule’

Jantina Scheltema (45) is fotografe, wereldreiziger en duiker. Onlangs won ze de prestigieuze Lowland Photo Contest, in de categorie onderwaterfotografie. Geboren en getogen op Ameland, heeft ze een duidelijke connectie met het eiland, maar ook een onstilbare drang om de wereld te ontdekken. ‘Mensen denken vaak dat ik het grootste deel van het jaar op reis ben, maar ik ben voornamelijk thuis, op Ameland.’

Mensen moeten zichzelf kunnen zijn voor mijn camera

‘Ik doe van alles, maar met name portret- en trouwfotografie op het eiland en op de vaste wal.’ Jantina krijgt van haar klanten vaak terug dat ze de eilandsfeer terug kunnen zien in haar werk. ‘Zelf zie ik dat niet echt, maar mijn foto’s zijn wel ontspannen. En echt. De rust en de nuchterheid van het eiland, het “doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg”, zie je wel terug. Ik vind het belangrijk dat mensen puur en helemaal zichzelf kunnen zijn als ik ze fotografeer.’

Ameland is onderdeel van mijn identiteit

‘Ik reis graag en veel! Vaak trek ik er met ons campertje op uit door Europa, en zoek ik een plek bij het water, want ik wil altijd duiken. Voor mij als fotografe was het heel vanzelfsprekend om de onderwaterwereld vast te leggen op de gevoelige plaat.
Ondanks mijn reislust blijft Ameland altijd mijn thuishaven. ‘Het eiland is deel van mijn identiteit. Hier is mijn familie, mijn huis, mijn basis. Waar ik ook heen reis, ik kom altijd weer terug.’

Ik ben geen traditionele natuurfotograaf

Jantina won de fotografiewedstrijd met een intrigerende onderwaterfoto van een snoek in een autowrak. ‘De winst kwam voor mij als een grote verrassing. Ik ben geen natuurfotograaf in de traditionele zin – ik zit niet in een schuilhut vogels te bespieden.’
De foto is gemaakt in Zutphen, bij de plas waar ook de duikvereniging aan zit, waar Jantina lid van is. ‘Het is een veilige plek waar ik lekker kan experimenteren omdat ik het water goed ken en mijn weg weet te vinden. Daardoor kan ik me meer richten op het fotograferen. Onder water is alles anders. Het autowrak ligt daar al heel lang en is overgenomen door de natuur. Er groeien mosseltjes op en het is helemaal verweerd en ruw. Daar zwemt dan zo’n glinsterende, sierlijke snoek doorheen. Die tegenstelling is prachtig.’

De mysterieuze onderwaterwereld fascineert me

Duiken en onderwaterfotografie zijn een groot deel van haar leven geworden. Het begon jaren geleden tijdens een reis naar Australië, waar ze het Great Barrier Reef bezocht. ‘Mijn man Marco en ik wilden ook de onderwaterwereld in Australië beleven. We deden een duikcursus en ik was meteen verkocht. Als fotograaf wilde ik vastleggen wat ik onder water zag, want het leven daar is zo anders. Het is mysterieus en fascinerend. We weten meer over de achterkant van de maan, dan over de geheimen van de onderwaterwereld.
Veiligheid is essentieel, benadrukt Jantina. ‘Voor je een goede foto maakt, moet je je duiktechnieken op orde hebben. Je moet weten waar je buddy is, hoeveel lucht je hebt, waar je bent. Pas als dat allemaal klopt, kun je je focussen op de fotografie.’

Je legt momenten vast die jaren later emoties oproepen

Voor Jantina is fotografie veel meer dan alleen een mooi plaatje maken. ‘Het is een tijdcapsule, een herinnering. Bij een bruiloft leg ik momenten vast die jaren later allerlei emoties kunnen oproepen. Misschien zien mensen op die foto’s iemand die niet meer in hun leven is, maar voelen ze ook weer hoe het toen was. Dat maakt fotografie zo waardevol en zorgt ervoor dat het mij zoveel voldoening geeft om die herinneringen vast te leggen.
Onderwaterfotografie heeft een andere rol. ‘Daar gaat het om ontdekken. Het leven onder water is zo bijzonder. De snoek in het autowrak is daar een voorbeeld van. Veel mensen kennen een snoek wel als vis die je vangt, maar onder water is het een heel ander dier. Sierlijker, zoveel mooier, als een glanzende discobal in zijn eigen element. Het is geweldig om dat te kunnen laten zien.’

Kijk op www.waterpixels.nl om meer te zien van Jantina’s onderwaterfotografie en lees meer over haar reisavonturen op www.jantinascheltema.nl