Zeegrasherstel bedreigd door schimmel

HARLINGEN – Al decennia lang proberen biologen zeegras terug te krijgen in onder andere de Waddenzee. In 2011 startte de Waddenvereniging samen met Rijkswaterstaat met een proef waarbij geprobeerd werd groot zeegras terug te krijgen in het Nederlandse waddengebied. Vorig jaar nam Natuurmonumenten het stokje van de Waddenvereniging over. Nederlandse onderzoekers hebben nu ontdekt waarom dat niet soepel loopt: het zeegraszaad sterft door een waterschimmel die nog niet eerder in zeewater is gevonden. De schimmel is verwant aan de bekende aardappelziekte.

Het betreft de zeewaterschimmels (Phytophthora gemini en Halophytophthora sp. Zostera). Deze belemmeren de zaadkieming van het zeegras. En daarmee ook het herstel. De schimmels behoren tot de grote Phytophthora-familie, waar ook de bekende aardappelziekte toe behoort. De huidige resultaten kwamen aan het licht tijdens zeegrasherstelproeven in de Waddenzee en de Grevelingen, maar de schimmel blijkt op veel meer locaties in Europa en Amerika voor te komen. De internationale aanwezigheid van de ziekteverwekker bedreigt dus wereldwijd het herstel van zeegrasvelden.

In Nederland zijn de uitgestrekte zeegrasvelden die oorspronkelijk in de Waddenzee stonden na 1930 verdwenen en nooit meer teruggekomen. De velden droegen bij aan een hoge biodiversiteit doordat veel diersoorten in het zeegras leefden. De velden vormden een belangrijke kraamkamer voor vissoorten zoals haring. Ook droegen ze bij aan kustbescherming door de golfslag te dempen en maakten ze het water helderder. Net als op andere plaatsen waar het zeegras verloren ging, wordt in Nederland daarom onderzocht of zeegrasherstel in de Nederlandse Waddenzee mogelijk is. Sinds 2011 wordt hiervoor gebruik gemaakt van zeegraszaad op Sylt. 

Besmetting verminderen

Tegenvallende kieming was de aanleiding voor Natuurmonumenten en Rijkswaterstaat, de huidige trekkers van het zeegrasherstel, om nader onderzoek te financieren. Daaruit bleek dat bijna 100% van het zaad besmet is met Phytophthora. Nu bekend is dat besmette zaden zeer slecht kiemen, wordt gezocht naar een oplossing om besmetting te verminderen en de kansen voor zeegrasherstel te vergroten, bijvoorbeeld door zaden te behandelen tijdens opslag met een koperoplossing. Deze methode wordt al sinds de 19e eeuw in de landbouw tegen Phytophthora-besmetting ingezet en lijkt ook veelbelovend voor zeegraszaad.

Bronnen: Nature Today en Radboud Universiteit

⇒ lees hier meer over het Zeegrasherstelproject