Waddenzee bedreigd werelderfgoed

ZEIST – Bijna de helft van alle UNESCO-werelderfgoed natuurgebieden wordt ernstig bedreigd door menselijke activiteiten. Olie- en gasboringen, mijnbouw, overbevissing, illegale houtkap en aanleg van wegen, havens en stuwdammen zijn de voornaamste boosdoeners. De situatie in Afrika, Zuidoost-Azië, Latijns-Amerika en Australië is dramatisch. Maar ook Nederland doet het slecht. De Waddenzee, ons enige natuurlijk werelderfgoed, is in gevaar door gasboringen.

Dat staat in een nieuw rapport dat het internationale adviesbureau Dalberg Global Development Advisors heeft opgesteld in opdracht van het Wereld Natuur Fonds (WNF). Voor de studie zijn de activiteiten in en rond de 229 werelderfgoed natuurgebieden in kaart gebracht. Daaruit blijkt dat de helft, 114 natuurgebieden, in acuut gevaar verkeert door industriële activiteiten, zoals bestaande olie- en gaswinning en mijnbouw of concessies die daarvoor zijn verleend aan bedrijven.

Dramatisch

In Centraal en Zuidelijk Afrika wordt 71 procent van het natuurlijk werelderfgoed bedreigd. In Zuidoost-Azië, de Pacifische regio, waaronder Australië, en Latijns-Amerika staat ruim de helft van de werelderfgoed natuurgebieden ernstig onder druk. Twaalf bedreigde werelderfgoedgebieden liggen in Europa, waaronder de Waddenzee, Cota Donana in Zuid-Spanje en het laatste Europese oerbos in Polen dat wordt bedreigd door houtkap. De natuurgebieden vallen allemaal onder Europese natuurbeschermingsregels.

"Natuurgebieden op de werelderfgoedlijst zijn de parels van onze planeet’’, aldus Kirsten Schuyt, directeur natuurbescherming van WNF. "Denk aan de koraalriffen in Belize, dichte regenwouden in Indonesië, de unieke Galapagos Eilanden, de savannes van Afrika, maar ook onze eigen Waddenzee. Deze gebieden herbergen een ongeëvenaarde biodiversiteit die we voor de generaties na ons moeten behouden. Als we daar niet in slagen, is het serieus de vraag wat we nog wel waardevol genoeg vinden om te beschermen.’’

Waddenzee

De Waddenzee, het enige natuurlijk werelderfgoed in Nederland, wordt vanwege gaswinning ook als bedreigd aangemerkt in het rapport. De Waddenzee is één van de grootste plekken op aarde waar de zeebodem twee keer per dag bij laag water droogvalt. Het gebied is daardoor een unieke kraamkamer voor het leven in zee en ongekend rijk aan voedsel voor trekvogels die uit alle hoeken van de wereld neerstrijken om veel te eten voor hun lange trektocht.

Gaswinning veroorzaakt bodemdaling en bedreigt de unieke waddennatuur. De zandplaten dreigen op termijn permanent onder water te komen staan. Bovendien is gas een fossiele brandstof die bijdraagt bij aan klimaatverandering en zeespiegelstijging. Het gevaar dat de Waddenzee onherstelbaar wordt beschadigd is reëler dan ooit, omdat vier Nederlandse en internationale bedrijven op nieuwe locaties onder de Waddenzee naar gas willen boren. 

Help mee tegen gasboringen

"De Waddenvereniging verzet zich fel tegen de nieuwe plannen voor mijnbouw onder of bij Werelderfgoed Waddenzee.”, zegt Arjan Berkhuysen, directeur van de Waddenverening. ,,De Waddenzee is van ons allemaal, niet van een paar bedrijven die gaan voor snelle winst. Ik ben blij dat het WNF zich daar sterk voor maakt, wereldwijd, maar ook voor werelderfgoed in eigen land.’’

WNF roept samen met de Waddenvereniging iedereen op om mee te helpen de extra gasboringen in en bij de Waddenzee te voorkomen. Via de site van de Waddenvereniging kan aan de investeerders een mail of bericht via Twitter en Facebook worden gestuurd dat ze wijst op de onherstelbare gevolgen die de boringen kunnen hebben voor de wadden. Daarnaast vraagt de Waddenvereniging de minister van Economische Zaken om in de nieuwe Mijnbouwwet mijnbouw onder Werelderfgoed Waddenzee verbieden.

Serieus beschermen

Wereldwijd roept WNF regeringen op om hun werelderfgoed eindelijk serieus te gaan beschermen. Bedrijven wordt gevraagd zich te onthouden van activiteiten die de natuurgebieden in gevaar brengen. Banken en andere financiële instellingen, zoals pensioenfondsen, spelen hierbij een sleutelrol door niet langer te investeren in projecten die deze bijzondere plekken aantasten.

Natuurlijk werelderfgoed levert niet alleen natuurschoon, maar is ook onmisbaar voor de bevolking. Zo verzorgt tweederde van het natuurlijk werelderfgoed schoon drinkwater. Wereldwijd zijn meer dan elf miljoen mensen direct afhankelijk van werelderfgoed natuurgebieden voor voedsel, water, hun onderkomen en medicijnen.