Twaalf jaar burgemeester van Ameland

BALLUM – Vlak voor het vertrek, na twaalf jaar burgemeesterschap van de gemeente Ameland, maken we met Albert de Hoop de balans op. Tot 1 juli 2018 is hij nog in functie, het afscheid wordt voorbereid. Op 25 juni wordt er stilgestaan bij zijn vertrek in een extra openbare raadsvergadering en op 6 juli is er een afscheidsreceptie in De Piraat bij Nes. Daar zullen officiële woordjes worden gesproken, formele handen worden geschud en amicale omhelzingen worden gegeven. In het gesprek dat we in de burgemeesterskamer aan de grote tafel hebben, laten we het officiële voor wat het is. De plussen en minnen van de burgemeestersbaan op het eiland komen aan bod, de vreugdes en dieptepunten en het grote verdriet, dat schrijnt en steekt en brandt. We kijken terug, we vragen hoe het nu met hem gaat (“klote”) en we nemen de plannen voor de naaste toekomst door. Albert de Hoop zit middenin een periode waarin terugkijken veelvuldig aan de orde is en vooruitkijken wat vooruit geschoven wordt.

Twaalf jaar burgemeester van Ameland

Krassen op de ziel en liefde, heel veel liefde

Door Jeanet de Jong

Pelgrimage

Eerst het afscheid van Ameland, dan de reis naar Noorwegen voor het verstrooien van de as van zijn vrouw Ingrid, die op 7 december 2017 plotseling overleed. Daarna moeten de verhuisdozen worden ingepakt en dan volgt in augustus de verhuizing naar Leeuwarden. Het huis in de Friese hoofdstad kocht hij vorig jaar samen met Ingrid. Albert verbouwde het de afgelopen zes maanden; het bouwvakkerswerk was als een therapie na de dreun van het verlies van zijn levenspartner en maatje. Volgens plan blijft hij een week in de stad om daarna de rugzak op te doen. Die staat klaar en het kleinste en lichtste tentje ter wereld zit er al in. De reis gaat eerst naar Frankrijk en van daaruit loopt hij nogmaals de camino, het pelgrimspad naar Santiago de Compostella. Dat móet hij doen, in navolging van de pelgrimage die hij in 2012 samen met Ingrid deed. Er zijn meer dingen die hij moet doen, om terug te keren naar die plekken waar hij met Ingrid heeft gestaan, gelopen, gezeten en zo gelukkig was, als therapie, om het af en toe uit te kunnen schreeuwen en om tijd te hebben voor verwerking. Werken zet hij voorlopig in de wacht. Er zijn verschillende aanbiedingen geweest, maar telkens zegt hij dat ze over een jaar nog maar eens moeten bellen. “Ik ben er even niet.” Eerst moet er emotioneel nog iets worden opgelost. Tot zover de nabije toekomst.

Vrijheidsdrang

We gaan terug naar de afgelopen twaalf jaar en laveren wat tussen de plussen en minnen. Het waren jaren met veel plussen en een paar vette minnen die diepe krassen op de ziel nalaten. Bovenal is Albert de Hoop trots en vereerd dat hij burgemeester van Ameland heeft mogen zijn. Hij houdt van eilandgemeenschappen, van de sociale verbondenheid, het samen oplossen van problemen en het voor elkaar opkomen. Hij is gek op de eilander oplossingsgerichtheid, ook als die soms wat onbureaucratisch is en buiten de regeltjes van Den Haag om gaat, hij houdt van de vrijheidsdrang. Dat troffen Albert en Ingrid op Ameland aan. “Daar hebben we van genoten.” Bij de plussen hoort het op de kaart zetten van het eiland als Duurzaam Ameland. Dat is een gouden greep geweest, vindt hij nog altijd. Hoe meer hij vertelt over de duurzame projecten, over de lezingen die hij gaf, de functies die hij in clubs van importantie mocht bekleden (zoals KIMO International en KIMO Nederland-België) en de netwerken die hij aanboorde en de decision makers die hij om zich heen verzamelde, hoe enthousiaster hij praat. Hij vertelt hoe Ingrid altijd meeging, niet als burgemeestersvrouw, maar als geïnteresseerde partner. ’s Avonds konden ze dan samen napraten. “Ik heb veel met haar gespiegeld.”

Zelfstandigheid

Het verdriet is alom tegenwoordig, maar heeft het vuur in hem niet gedoofd. Als Albert de Hoop aan de praat raakt over het zonnepark, brandstofcellen, bussen op gas, plasticvervuiling, elektrische auto’s of vervoermiddelen op waterstof, dan is hij nauwelijks te stuiten. Hij heeft moeite om aan te geven wat hem afgelopen jaren gelukt is. “Zit Ameland wel op een opsomming van successen te wachten?” stelt hij daarbij zichzelf de vraag. Dat er successen zijn is onmiskenbaar. Het eiland staat inmiddels te boek als een duurzaam eiland, waar men niet bang is om proefprojecten te laten draaien. Er is één onderwerp waarbij de burgemeester hardop durft uit te spreken dat hij trots is dat hij er de hand in heeft gehad. Dat is het behoud van de zelfstandigheid van de gemeente. Hij was nog maar twee weken burgemeester toen de samenwerkende Waddeneilanden het opheffen van de ambtelijke organisaties van de afzonderlijke eilanden op de agenda hadden. De ambtenarij van de vijf zou opgaan in één orgaan, dat op het eiland Texel gevestigd zou worden. Dat de burgemeester, het groentje van Ameland, daar in 2006 een stokje voor stak, werd hem destijds niet in dank afgenomen. Uiteindelijk werd het de basis van de huidige samenwerking De Waddeneilanden en van het Waddenconvenant dat door Den Haag werd gesteund.

Burgemeester met een hobby

Dat Ameland achter energietransitie is gaan staan, daar is hij ook tevreden over. Aanvankelijk werd hij ‘de gekke burgemeester met een hobby’ genoemd. Van die ‘hobby’ plukt het eiland nu de vruchten. Hij is een democraat, zegt hij, die in leiderschap gelooft en als leider moet je een visie hebben, voorop lopen. Dat betekent ook dat je de klappen opvangt. Als aanjager van duurzame projecten heeft hij het gros van de Amelanders mee gekregen, zo zelfs, dat ze de projecten nu gaan overnemen. Het nieuwste project heeft met waterstof van doen. Wat het zonnepark teveel aan energie produceert kan worden opgeslagen als waterstof en wie weet, rijden er binnenkort auto’s op waterstof op de ouwe pôlle. Ameland zou dan weer een prachtig project te pakken hebben dat het eiland profileert en dat past bij de nieuwe tijd en een toekomst rond ecotoerisme.

Overdracht

Van overdracht aan de waarnemend burgemeester is gek genoeg geen sprake. Dat is niet gebruikelijk in burgemeestersland. Het ambtelijk apparaat moet de nieuwe man of vrouw bijpraten over de ingeslagen wegen. De Hoop verwacht niet dat de waarnemer proefprojecten aan zal gaan. Dat is meer iets voor op het bordje van de vaste burgemeester, die zal volgen op de waarnemend. Of die net zo bevlogen zal zijn op het gebied van milieu en duurzaamheid zal Ameland moeten afwachten. Er liggen enorme dossiers op het gemeentehuis, in Ballum is veel kennis aanwezig en het netwerk ligt er. “Politiek is een vluchtig gremium,” zegt de scheidend burgemeester. Tien jaar is er gebouwd, is de gemeente van op het randje van faillissement gegroeid naar een eiland van naam met een kerngezonde begroting.

Getergd

Het laatste jaar was afzien, om verschillende redenen. Niet in de laatste plaats vanwege de politieke onrust en wisselingen van colleges. Er is tussen voorjaar 2017 en voorjaar 2018 veel kapot gemaakt en dat heeft pijn gedaan. Hij heeft de minder mooie kanten van het eiland gezien. “Laten we het er maar niet meer over hebben,” besluit hij getergd, als het over de nasleep van de verkiezingen van 2014 gaat.

Speule

Eind mei had hij een feestje, pak afrekenen van het pak dat hij wel had genaaid maar niet gedragen. Op de dag van klène sunneklaas ging hij met Ingrid naar het ziekenhuis. Iemand anders heeft in zijn plaats gespeeld, maar bij het pak afrekenen was hij van de partij. De groep mannen reed met tuk tuks over het eiland en deed een paar terrassen aan. Het was gezellig geweest, al schoot het die middag zo nu en dan door z’n hoofd dat het eigenlijk niet kon, lol hebben en lachen. Maar het kon wel. Die groep is heel hecht en Albert heeft afgelopen maanden veel aan zijn maten gehad. “Dat spelen is een eer geweest,” vertelt hij over het speule. Het eerste jaar liep hij als kijker door het dorp en de jaren daarop deed hij mee. Nooit in Hollum, overigens, verder dan Ballum ging zijn groep niet. Tijdens pak maken werd de politiek gemeden, maar wel over voetbal, vrouwen en eilandgenoten gepraat. “Iedereen ging over de tong.” De informatie bleef 'onder ons'. Ook Ingrid genoot ervan. Albert vertelt dat hij wel eens erg laat thuiskwam en dat ze dan zei: “Nou, zeker weer gezellig geweest?”

Verdriet

Hoe het nu met hem gaat. “Het gaat klote!” Er is geen woord Frans bij. “Ik wist niet dat een mens zoveel verdriet kon hebben.” Hij vindt het moeilijk om over te praten en praat er desondanks veel over. “Ik zit in een bizarre situatie. Ik hou van grip en regie en ik heb al een half jaar op mijn privéleven geen grip en regie meer.“ Het is hem uit handen geslagen. “Ik ben gewoon geamputeerd. De helft is bij me weggehaald. Zó waren we samen, we deden álles samen.”

Uit ‘Dagelijks Werk’ van Renate Dorrestein

Zij schrijft over troost:

“En troost kent ook deze, ietwat duistere gedaante: het trachten zin te geven aan iets wat zinloos lijkt en wat dat naar alle waarschijnlijkheid ook ís, want de meeste dingen hebben geen zin, ze vormen een ketting van chaos en toeval, waarbij het balletje nu eens zus en dan weer zo rolt, zonder dat dat per se onze eigen schuld of onze eigen verdienste is. Hoe vaak we ook roepen: ‘Waarom deze ramp? Waarom uitgerekend jij, of uitgerekend ik?’ en hoe vaak we ook denken daarop een antwoord te vinden, we leggen onszelf en elkaar in de luren. Nee, die tegenslag had je heus niet verdiend, maar tegenslag verdien je ook niet, die overkomt je gewoon.

Onze onmachtige verklaringen zullen de feiten in elk geval niet veranderen, het geamputeerde been blijft een stomp, de trouweloze geliefde blijft bij die slet, het afgebrande huis blijft afgebrand, het kind blijft dood. Voor sommige dingen bestaat nu eenmaal geen instanttroost. Bij sommige dingen helpt alleen de trage, trage werking van de tijd en het schietgebed ‘Moge dit mij niet doen verzuren, verbitteren of verharden.’

Láát de ontroostbaren, is mijn advies. Breng ze zonder terughoudendheid voedzame stoofschotels, maar laat het daarbij. Zeg niet: ‘Je hebt immers je andere been nog.’ Erken liever met gebogen hoofd dat het leven soms iets van een mens kan vergen dat het draagvermogen tijdelijk te boven gaat.”

Stoofschoteltjes

Hij trof heel wat stoofschoteltjes bij de voordeur van De Blauwe Distel aan. Mensen brachten hem eten, spraken hem aan, kwamen langs, douwden briefjes en kaartjes door de bus. “Zo lief, zo mooi, zo bijzonder!”, zegt hij over een kaartje dat onlangs nog bij hem in de bus viel, van iemand die pas na zoveel maanden de moed had te schrijven. “Ik heb zoveel liefde en zoveel warmte ontvangen van mensen.” Soms is hij boos op alles en iedereen en vooral op zichzelf. “Waarom is dit gebeurd en waarom heb ik er niks aan kunnen doen? Waarom heb ik de signalen niet gezien?” Elke dag is hij verdrietig, heel verdrietig. Hij heeft de deur open gezet, voor iedereen die naar hem toe kwam en hij waakt ervoor te verzuren. “Iedereen die aankomt, op welk ongelegen tijdstip ook, laat maar komen. Toe maar. Het helpt, in welke vorm dan ook. Dat is raar. Dat is een rare ervaring. Dat is nieuw voor mij. Ik denk dat Ingrid daar heel blij van zou zijn geworden.”

Jeanet de Jong
Jeanet de Jong

Jeanet de Jong stopt op 31 augustus 2023 met haar Persbureau Ameland. De nieuwsvoorziening wordt onder dezelfde naam, met een ander logo en andere opmaak als nieuwsblog voortgezet door een externe partij. De mailadressen gekoppeld aan de website verdwijnen.

Artikelen: 18280

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *